อุรตฺตาฬินฺติ อุรํ ตาเฬตฺวา ฯ เอกปทนฺติ เอกปทจิตํ มนฺตํฯ เตนาห ‘‘เอกปทมนฺตํ วา’’ติอาทิฯ

นิพฺเพธิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สีหนาทสุตฺตวณฺณนา

[64] ทสเม ตถาคตพลานีติ อญฺเญหิ อสาธารณานิ ตถาคตสฺเสว พลานิฯ นนุ เจตานิ สาวกานมฺปิ เอกจฺจานิ อุปฺปชฺชนฺตีติ? กามํ อุปฺปชฺชนฺติ, ยาทิสานิ ปน พุทฺธานํ ฐานาฏฺฐานญาณาทีนิ, น ตาทิสานิ ตทญฺเญสํ กทาจิ อุปฺปชฺชนฺตีติ อญฺเญหิ อสาธารณานิฯ อิมเมว หิ ยถาวุตฺตํ เลสํ อเปกฺขิตฺวา สาธารณภาวโต อาสยานุสยญาณาทีสุ เอว อสาธารณสมญฺญา นิรุฬฺหาฯ ยถา ปุพฺพพุทฺธานํ พลานิ ปุญฺญสฺส สมฺปตฺติยา อาคตานิ, ตถา อาคตพลานีติ วา ตถาคตพลานิฯ อุสภสฺส อิทํ อาสภํ, เสฏฺฐฏฺฐานํฯ ปมุขนาทนฺติ เสฏฺฐนาทํ ฯ ปฏิเวธญาณญฺเจว เทสนาญาณญฺจาติ เอตฺถ ปญฺญาย ปภาวิตํ อตฺตโน อริยผลาวหํ ปฏิเวธญาณํฯ กรุณาย ปภาวิตํ สาวกานํ อริยผลาวหํ เทสนาญาณํฯ ตตฺถ ปฏิเวธญาณํ อุปฺปชฺชมานํ อุปฺปนฺนนฺติ ทุวิธํฯ ตญฺหิ อภินิกฺขมนโต ยาว อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นามฯ ตุสิตภวนโต ยาว มหาโพธิปลฺลงฺเก อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นามฯ ทีปงฺกรโต ปฏฺฐาย ยาว อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นามฯ เทสนาญาณมฺปิ ปวตฺตมานํ ปวตฺตนฺติ ทุวิธํฯ ตญฺหิ ยาว อญฺญาตโกณฺฑญฺญสฺส โสตาปตฺติมคฺคา ปวตฺตมานํ, ผลกฺขเณ ปวตฺตํ นามฯ เตสุ ปฏิเวธญาณํ โลกุตฺตรํ, เทสนาญาณํ โลกิยํฯ อุภยมฺปิ ปเนตํ อญฺเญหิ อสาธารณํ, พุทฺธานญฺเญว โอรสญาณํฯ

ฐานญฺจ ฐานโต ปชานาตีติ การณญฺจ การณโต ปชานาติฯ ยสฺมา ตตฺถ ผลํ ติฏฺฐติ ตทายตฺตวุตฺติตาย อุปฺปชฺชติ เจว ปวตฺตติ จ, ตสฺมา ฐานนฺติ วุจฺจติฯ ภควา ‘‘เย เย ธมฺมา เยสํ เยสํ ธมฺมานํ เหตู ปจฺจยา อุปฺปาทาย, ตํ ตํ ฐานํ, เย เย ธมฺมา เยยํ เยยํ ธมฺมานํ น เหตู น ปจฺจยา อุปฺปาทาย, ตํ ตํ อฏฺฐาน’’นฺติ ปชานนฺโต ฐานโต อฏฺฐานโต ยถาภูตํ ปชานาติฯ