เมนู

7. อจินฺเตยฺยสุตฺตวณฺณนา

[77] สตฺตเม โลกจินฺตาติ โลกสนฺนิเวสปฺปฏิสํยุตฺตา วีมํสาฯ เตนาห ‘‘เกน นุ โข จนฺทิมสูริยา’’ติอาทิฯ นาฬิเกราทโยติ อาทิ-สทฺเทน อวุตฺตานํ โอสธิติณวนปฺปติอาทีนํ สงฺคโหฯ เอวรูปา โลกจินฺตาติ เอทิสา วุตฺตสทิสา อญฺญาปิ สา โลกจินฺตาฯ

อจินฺเตยฺยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ทกฺขิณสุตฺตวณฺณนา

[78] อฏฺฐเม ทานสงฺขาตาย ทกฺขิณายาติ เทยฺยธมฺมสงฺขาตาย ทกฺขิณายฯ วิสุทฺธิ นาม มหาชุติกตาฯ สา ปน มหปฺผลตาย เวทิตพฺพาติ อาห ‘‘มหปฺผลภาเวนา’’ติฯ วิสุชฺฌตีติ น กิลิสฺสติ, อมลินา มหาชุติกา มหาวิปฺผารา โหตีติ อตฺโถฯ สุจิธมฺโมติ ราคาทิอสุจิวิธมเนน สุจิสภาโวฯ ลามกธมฺโมติ หีนสภาโว ปาปกิริยายฯ อกุสลธมฺมา หิ เอกนฺตนิหีนาฯ ชูชโก สีลวา กลฺยาณธมฺโม น โหติ, ตสฺส มหาโพธิสตฺตสฺส อตฺตโน ปุตฺตทานํ ทานปารมิยา มตฺถกํ คณฺหนฺตํ มหาปถวิกมฺปนสมตฺถํ ชาตํฯ สฺวายํ ทายกคุโณติ อาห ‘‘เวสฺสนฺตรมหาราชา กเถตพฺโพ’’ติอาทิฯ อุทฺธรตีติ พหุลํ ปาปกมฺมวเสน ลทฺธพฺพวินิปาตโต อุทฺธรติ, ตสฺมา นตฺถิ มยฺหํ กิญฺจิ จิตฺตสฺส อญฺญตฺถตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ

เปตทกฺขิณนฺติ เปเต อุทฺทิสฺส ทาตพฺพทกฺขิณํฯ ปาปิตกาเลเยวาติ ‘‘อิทํ ทานํ อสุกสฺส เปตสฺส โหตู’’ติ ตํอุทฺทิสนวเสน ปตฺติยา ปาปิตกาเลเยวฯ อสฺสาติ เปตสฺสฯ ปาปุณีติ ผลสมฺปตฺติลภาปนวเสน ปาปุณิฯ อยญฺหิ เปเต อุทฺทิสฺส ทาเน ธมฺมตาฯ ตทา โกสลรญฺโญ ปริจฺจาควเสน อติวิย ทานชฺฌาสยตํ พุทฺธปฺปมุขสฺส จ สงฺฆสฺส อุกฺกํสคตคุณวิสิฏฺฐตํ สนฺธายาห ‘‘อสทิสทานํ กเถตพฺพ’’นฺติฯ

ทกฺขิณสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9-10. วณิชฺชสุตฺตาทิวณฺณนา

[79-80] นวเม ตํสทิสาติ ยาทิสา วณิชฺชา ปยุตฺตา อยถาธิปฺปายา อญฺญา วา สมฺปชฺชติ, ตาทิสาวาติ อตฺโถฯ เฉทํ คจฺฉตีติ วินาสํ ปาปุณาติฯ อธิปฺปายโต ปรา วิสิฏฺฐาติ ปราธิปฺปาโยฯ เตเนวาห ‘‘อชฺฌาสยโต อธิกตรผลา โหตี’’ติฯ จีวราทินา ปจฺจเยน วเทยฺยาสีติ จีวราทิปจฺจยเหตุ มํ วเทยฺยาสิ ปตฺเถยฺยาสิฯ อถ วา ยทา จีวราทินา ปจฺจเยน อตฺโถ โหติ, ตทา มํ ยาเจยฺยาสีติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ ทสมํ อุตฺตานเมวฯ

วณิชฺชสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อปณฺณกวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

(9) 4. มจลวคฺโค

1-6. ปาณาติปาตสุตฺตาทิวณฺณนา

[81-86] จตุตฺถสฺส ปฐมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ ปญฺจเม (สํ. นิ. ฏี. 1.1.132) ‘‘นีเจ กุเล ปจฺจาชาโต’’ติอาทิเกน อปฺปกาสภาเวน ตมตีติ ตโม, เตน ตเมน ยุตฺโตติ ตโม ปุคฺคโล วุจฺจติฯ ตถา หิ ตํโยคโต ปุคฺคลสฺส ตพฺโพหาโร ยถา ‘‘มจฺเฉรโยคโต มจฺฉโร’’ติ, ตสฺมา ตโมติ อปฺปกาสภาเวน ตโม ตมภูโต อนฺธการํ วิย ชาโต, อนฺธการตฺตํ วา ปตฺโตติ อตฺโถฯ วุตฺตลกฺขณํ ตมเมว ปรมฺปรโต อยนํ คติ นิฏฺฐา เอตสฺสาติ ตมปรายโณฯ อุภเยนปิ ตมคฺคหเณน ขนฺธตโม กถิโต, น อนฺธการตโมฯ ขนฺธตโมติ จ สมฺปตฺติรหิตา ขนฺธปวตฺติเยว ทฏฺฐพฺพาฯ ‘‘อุจฺเจ กุเล ปจฺจาชาโต’’ติอาทิเกน ปกาสภาเวน โชเตตีติ โชติ, เตน โชตินายุตฺโตติอาทิ สพฺพํ วุตฺตนเยน เวทิตพฺพํฯ อิตเร ทฺเวติ โชติตมปรายโณ, โชติโชติปรายโณติ อิตเร ทฺเว ปุคฺคเลฯ

เวณุเวตฺตาทิวิลีเวหิ เปฬภาชนาทิการกา วิลีวการกาฯ มิคมจฺฉาทีนํ นิสาทนโต เนสาทา, มาควิกมจฺฉพนฺธาทโยฯ