เมนู

8. วิสาขสุตฺตวณฺณนา

[48] อฏฺฐเม วากฺกรณจาตุริยโต วจนคุณเหตูนํ ปูริยา โปรี, โปริยํ ภวาติ โปรี, ตาย โปริยาฯ เตนาห ‘‘ปริปุณฺณวาจายา’’ติ, อกฺขรปทปริปุณฺณาย วาจายาติ อตฺโถฯ อปลิพุทฺธายาติ ปิตฺตาทีหิ น วิพทฺธาย อนนุพุนฺธิตายฯ อเนลคลายาติ อเนลาย อคลาย นิทฺโทสาย อคฬิตปทพฺยญฺชนาย จฯ เถรสฺส หิ กถยโต ปทํ วา พฺยญฺชนํ วา น ปริหายติฯ เตนาห ‘‘อเนลคลายาติ นิทฺโทสาย เจว อคฬิตาย จา’’ติอาทิฯ ตตฺถ นิทฺโทสายาติ อตฺถโต จ พฺยญฺชนโต จ วิคตโทสายฯ อปติตปทพฺยญฺชนายาติ อวิรหิตปทพฺยญฺชนายฯ อถ วา อเนลคลายาติ น เอลํ โทสํ คลตีติ อเนลคลาฯ อวิจฺฉินฺนวาจาย อเนลคลาย ยถา ทนฺธมนุสฺสา มุเขน เขฬํ คฬนฺเตน วาจํ ภาสนฺติ, น เอวรูปายฯ อถ โข นิทฺโทสาย วิสทวาจายาติ อตฺโถฯ วิวฏฺฏปฺปกาสินี วาจา น กทาจิ วิวฏฺฏมุตฺตาติ กตฺวา อาห ‘‘วิวฏฺฏปริยาปนฺนายา’’ติ, วิวฏฺฏํ อมุญฺจิตฺวา ปวตฺตายาติ อตฺโถฯ วิวฏฺฏปฺปกาสินี หิ วาจา วิวฏฺฏํ ปริจฺฉิชฺช อาปาเทนฺตี ปวตฺตติฯ นวโลกุตฺตรธมฺโม สพฺพธมฺเมหิ สมุสฺสิตฏฺเฐน อพฺภุคฺคตฏฺเฐน จ ธโช นามาติ อาห ‘‘อพฺภุคฺคตฏฺเฐนา’’ติอาทิฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

วิสาขสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. วิปลฺลาสสุตฺตวณฺณนา

[49] นวเม อนิจฺจาทีนิ วตฺถูนิ นิจฺจนฺติอาทินา วิปรีตโต อสนฺตีติ วิปลฺลาสา , สญฺญาย วิปลฺลาโส สญฺญาวิปลฺลาโสฯ อิตเรสุปิ ตีสุ เอเสว นโยฯ เอวเมเต จตุนฺนํ วตฺถูนํ วเสน จตฺตาโร, เตสุ วตฺถูสุ สญฺญาทีนํ วเสน ทฺวาทส โหนฺติฯ เตสุ อฏฺฐ โสตาปตฺติมคฺเคน ปหียนฺติฯ อสุเภ สุภนฺติ สญฺญาจิตฺตวิปลฺลาสา สกทาคามิมคฺเคน ตนุกา โหนฺติ, อนาคามิมคฺเคน ปหียนฺติฯ ทุกฺเข สุขนฺติ สญฺญาจิตฺตวิปลฺลาสา อรหตฺตมคฺเคน ปหียนฺตีติ เวทิตพฺพาฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

วิปลฺลาสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. อุปกฺกิเลสสุตฺตวณฺณนา

[50] ทสเม อุปกฺกิลิฏฺฐภาวกรเณนาติ มลีนภาวกรเณนฯ ปญฺจวิธาย สุราย จตุพฺพิธสฺส จ เมรยสฺสาติ เอตฺถ ปูวสุรา, ปิฏฺฐสุรา, โอทนสุรา, กิณฺณปกฺขิตฺตา, สมฺภารสํยุตฺตาติ ปญฺจ สุราฯ ปุปฺผาสโว, ผลาสโว, มธฺวาสโว, คุฬาสโวติ จตฺตาโร อาสวา, จตุพฺพิธํ เมรยํ นามฯ ตตฺถ ปูเว ภาชเน ปกฺขิปิตฺวา ตชฺชํ อุทกํ ทตฺวา มทฺทิตฺวา กตา ปูวสุราฯ เอวํ เสสสุราปิฯ กิณฺณาติ ปน ตสฺสา สุราย พีชํ วุจฺจติฯ เย สุรา ‘‘โมทกา’’ติปิ วุจฺจนฺติ, เต ปกฺขิปิตฺวา กตา กิณฺณปกฺขิตฺตาฯ ธาตกิอาสวาทินานาสมฺภาเรหิ สํโยชิตา สมฺภารสํยุตฺตาฯมธุกตาลนาฬิเกราทิปุปฺผรโส จิรปริวาสิโต ปุปฺผาสโวฯ ปนสาทิผลรโส ผลาสโวฯ มุทฺทิการโส มธฺวาสโวฯ อุจฺฉุรโส คุฬาสโว

อุปกฺกิเลสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

โรหิตสฺสวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปฐมปณฺณาสกํ นิฏฺฐิตํฯ

2. ทุติยปณฺณาสกํ