เมนู

ยญฺหิ จกฺขุทฺวเยน กตทสฺสนกิริยาสมาปนํ, ยํ จกฺขุทฺวยํ ปสฺสติ อปสฺสิ ปสฺสิสฺสติ, สมวาเย ปสฺเสยฺย, ตํ สพฺพํ กาลวิเสสวจนิจฺฉาย อภาวโต ‘‘ทิฏฺฐ’’นฺเตว วุตฺตํ ยถา ‘‘ทุทฺธ’’นฺติฯ เตเนวาห ‘‘ทิฏฺฐํ รูปายตน’’นฺติฯ เอวรูปานิ หิ วจนานีติ ‘‘ทฏฺฐพฺพํ โสตพฺพ’’นฺติอาทีนิฯ

ลาเภปิ ตาที, อลาเภปิ ตาทีติ ยถา อลาภกาเล ลาภสฺส ลทฺธกาเลปิ ตเถวาติ ตาทิโสฯ ยเสปีติ ยเส สติปิ มหาปริวารกาเลปิฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

กาฬการามสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. พฺรหฺมจริยสุตฺตวณฺณนา

[25] ปญฺจเม นยิทนฺติ เอตฺถ -อิติ ปฏิเสเธ นิปาโต, ตสฺส ‘‘วุสฺสตี’’ติ อิมินา สมฺพนฺโธ ‘‘น วุสฺสตี’’ติ, -กาโร ปทสนฺธิกโรฯ อิทํ-สทฺโท ‘‘เอกมิทาหํ, ภิกฺขเว, สมยํ อุกฺกฏฺฐายํ วิหรามิ สุภควเน สาลราชมูเล’’ติอาทีสุ (ที. นิ. 2.91; ม. นิ. 1.501) นิปาตมตฺตํ, ‘‘อิทํ โข ตํ, ภิกฺขเว, อปฺปมตฺตกํ สีลมตฺตก’’นฺติอาทีสุ (ที. นิ. 1.27) ยถาวุตฺเต อาสนฺนปจฺจกฺเข อาคโตฯ

‘‘อิทญฺหิ ตํ เชตวนํ, อิสิสงฺฆนิเสวิตํ;

อาวุตฺถํ ธมฺมราเชน, ปีติสญฺชนนํ มมา’’ติฯ (ม. นิ. 3.387-388; สํ. นิ. 1.48, 101) –

อาทีสุ วกฺขมาเน อาสนฺนปจฺจกฺเขฯ อิธาปิ วกฺขมาเนเยว อาสนฺนปจฺจกฺเข ทฏฺฐพฺโพฯ

พฺรหฺมจริย-สทฺโท –

‘‘กิํ เต วตํ กิํ ปน พฺรหฺมจริยํ,

กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก;

อิทฺธี ชุตี พลวีริยูปปตฺติ,

อิทญฺจ เต นาค มหาวิมานํฯ

‘‘อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก,

สทฺธา อุโภ ทานปตี อหุมฺหา;

โอปานภูตํ เม ฆรํ ตทาสิ,

สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จฯ