เมนู

เขตฺตวินิจฺฉยสวเนนาติ ‘‘อิเมหิ สีลาทิคุณสมฺปนฺนา สเทวเก โลเก ปุญฺญสฺส เขตฺตํ, ตทญฺโญ น เขตฺต’’นฺติ เอวํ เขตฺตวินิจฺฉยสวเนน รหิตาฯ

วจฺฉโคตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ติกณฺณสุตฺตวณฺณนา

[59] อฏฺฐเม ทุราสทาติ ทุรุปสงฺกมนาฯ ครหา มุจฺจิสฺสตีติ มยิ เอวํ กเถนฺเต สมโณ โคตโม กิญฺจิ กเถสฺสติ, เอวํ เม วจนมตฺตมฺปิ น ลทฺธนฺติ อยํ ครหา มุจฺจิสฺสตีติฯ ปณฺฑิตาติ ปณฺฑิจฺเจน สมนฺนาคตาฯ ธีราติ ธิติสมฺปนฺนาฯ พฺยตฺตาติ ปรวาทมทฺทนสมตฺเถน เวยฺยตฺติเยน สมนฺนาคตาฯ พหุสฺสุตาติ พาหุสจฺจวนฺโตฯ วาทิโนติ วาทิมคฺคกุสลาฯ สมฺมตาติ พหุโน ชนสฺส สาธุสมฺมตาฯ ปณฺฑิตาทิอาการปริจฺเฉทนฺติ เตสํ เตวิชฺชานํ ปณฺฑิตาการาทิอาการปริจฺเฉทํฯ อาการสทฺโท การณปริยาโย, ปริจฺเฉทสทฺโท ปริมาณตฺโถติ อาห ‘‘เอตฺตเกน การเณนา’’ติฯ

ยถาติ เยนากาเรน, เยน การเณนาติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘ยถาติ การณวจน’’นฺติฯ ‘‘ทฺวีหิปิ ปกฺเขหี’’ติ วตฺวา เต ปกฺเข สรูปโต ทสฺเสนฺโต ‘‘มาติโต จ ปิติโต จา’’ติ อาหฯ เตสํ ปกฺขานํ วเสนสฺส สุชาตตํ ทสฺเสตุํ ‘‘ยสฺส มาตา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ชนกชนิกาภาเวน วินาปิ โลเก มาตาปิตุสมญฺญา ทิสฺสติ, อิธ ปน สา โอรสปุตฺตวเสเนว อิจฺฉิตาติ ทสฺเสตุํ ‘‘สํสุทฺธคหณิโก’’ติ วุตฺตํฯ คพฺภํ คณฺหาติ ธาเรตีติ คหณี, คพฺภาสยสญฺญิโต มาตุกุจฺฉิปฺปเทโสฯ ยถาภุตฺตสฺส อาหารสฺส วิปาจนวเสน คณฺหนโต อฉฑฺฑนโต คหณี, กมฺมชเตโชธาตุฯ

ปิตา จ มาตา จ ปิตโร, ปิตูนํ ปิตโร ปิตามหา, เตสํ ยุโค ปิตามหยุโค, ตสฺมา ‘‘ยาว สตฺตมา ปิตามหยุคา ปิตามหทฺวนฺทา’’ติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ อฏฺฐกถายํ ปน ทฺวนฺทํ อคฺคเหตฺวา ‘‘ยุคนฺติ อายุปฺปมาณํ วุจฺจตี’’ติ วุตฺตํฯ