เมนู

4. กถาปวตฺติสุตฺตวณฺณนา

[44] จตุตฺเถ ปวตฺตินีติ ยาว อธิปฺเปตตฺถนิคมนา อวิจฺเฉเทน ปวตฺตินีฯ ปฏิฆาตาภาเวน อปฺปฏิหตาฯ นิยฺยานิกา สปฺปาฏิหีรกาฯ

กถาปวตฺติสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ปณฺฑิตสุตฺตวณฺณนา

[45] ปญฺจเม ปณฺฑิตปญฺญตฺตานีติ ปณฺฑิเตหิ ปฐมํ ปญฺญตฺตานิฯ กถิตานีติ เสยฺยโส กถิตานิฯ มหาปุริเสหีติ พุทฺธโพธิสตฺเตหิฯ กรุณาติ กรุณาเจโตวิมุตฺติ วุตฺตาฯ ปุพฺพภาโคติ ตสฺส อุปจาโรฯ ทโมติ อินฺทฺริยสํวโร ‘‘มนจฺฉฏฺฐานํ อินฺทฺริยานํ ทมน’’นฺติ กตฺวาฯ อตฺตทมนนฺติ จิตฺตทมนํฯ ปุณฺโณวาเท (ม. นิ. 3.396) ‘‘สกฺขิสฺสสิ โข, ตฺวํ ปุณฺณ, อิมินา ทมูปสเมนา’’ติ อาคตตฺตา ทโมติ วุตฺตา ขนฺติปิฯ อาฬวเก อาฬวกสุตฺเต (สํ. นิ. 1.246; สุ. นิ. 190) ‘‘สจฺจา ทมา จาคา’’ติ เอวํ วุตฺตา ปญฺญาปิ อิมสฺมิํ สุตฺเต ‘‘ทโม’’ติ วตฺตุํ วฏฺฏติฯ รกฺขนํ โคปนํ ปฏิชคฺคนนฺติ มาตาปิตูนํ มนุสฺสามนุสฺสกตูปทฺทวโต รกฺขนํ, พฺยาธิอาทิอนตฺถโต โคปนํ, ฆาสจฺฉาทนาทีหิ เวยฺยาวจฺจกรเณน ปฏิชคฺคนํฯ สนฺโต นาม สพฺพกิเลสทรถปริฬาหูปสเมน อุปสนฺตกายวจีสมาจารตาย จฯ อุตฺตมฏฺเฐน สนฺตานนฺติ มตฺเตยฺยตาทีหิ เสฏฺฐฏฺเฐน สนฺตานํฯ

อิธ อิเมสํเยว ติณฺณํ ฐานานํ กรเณนาติ อิมสฺมิํ สุตฺเต อาคตานํ ติณฺณํ ฐานานํ กรเณน นิพฺพตฺตเนนฯ เอตานิ…เป.… การณานีติ มาตุปฏฺฐานํ ปิตุปฏฺฐานนฺติ เอตานิ ทฺเว อุตฺตมปุริสานํ การณานิฯ อุตฺตมกิจฺจกรเณน หิ มาตาปิตุอุปฏฺฐากา ‘‘อุตฺตมปุริสา’’ติ วุตฺตาฯ เตนาห ‘‘มาตาปิตุ…เป.… วุตฺโต’’ติฯ อนุปทฺทวภาเวน เขมํ

ปณฺฑิตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ