เมนู

กาฬุทายิตฺเถรวตฺถุ

[225] ตติเย คมนากปฺปนฺติ คมนาการํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

พากุลตฺเถรวตฺถุ

[226] จตุตฺเถ นิราพาธานนฺติ อาพาธรหิตานํฯ ยถา ‘‘ทฺวาวีสติ ทฺวตฺติํสา’’ติอาทิมฺหิ วตฺตพฺเพ ‘‘พาวีสติ พาตฺติํสา’’ติอาทีนิ วุจฺจนฺติ, เอวเมวํ ทฺเว กุลานิ อสฺสาติ ทฺวิกุโล, ทฺเวกุโลติ วา วตฺตพฺเพ พากุโลติ วุตฺตนฺติ อาห – ‘‘พากุโลติ ทฺวีสุ กุเลสุ วฑฺฒิตตฺตา เอวํลทฺธนาโม’’ติฯ อุปโยเคนาติ อานุภาเวนฯ ผาสุกกาเลติ อโรคกาเลฯ คทฺทุหนมตฺตมฺปีติ โคทุหนมตฺตมฺปิ กาลํฯ อิธ ปน น สกโล โคทุหนกฺขโณ อธิปฺเปโต, อถ โข คาวิํ ถเน คเหตฺวา เอกขีรพินฺทุทุหนกาลมตฺตํ อธิปฺเปตํฯ อาโรคฺยสาลนฺติ อาตุรานํ อโรคภาวกรณตฺถาย กตสาลํฯ

นิมุชฺชนุมฺมุชฺชนวเสนาติ ชาณุปฺปมาเณ อุทเก โถกํเยว นิมุชฺชนุมฺมุชฺชนวเสนฯ ฉฑฺเฑตฺวา ปลายีติ มจฺฉสฺส มุขสมีเปเยว ฉฑฺเฑตฺวา ปลายิฯ ทารกสฺส เตเชนาติ ทารกสฺส ปุญฺญเตเชนฯ มาริยมานาว มรนฺตีติ ทณฺฑาทีหิ โปเถตฺวา มาริยมานาว มรนฺติ, น ชาเลน พทฺธตามตฺเตน อมาริยมานาฯ นีหฏมตฺโตว มโตติ นีหฏกฺขเณเยว มโตฯ เตนสฺส มารณตฺถํ อุปกฺกโม น กโต, เยน อุปกฺกเมน ทารกสฺส อาพาโธ สิยาฯ นฺติ มจฺฉํฯ สกลเมวาติ อวิกลเมว ปริปุณฺณาวยวเมวฯ น เกฬายตีติ น นนฺทติ, กิสฺมิญฺจิ น มญฺญติฯ ปิฏฺฐิโต ผาเลนฺตีติ ทารกสฺส ปุญฺญเตเชน ปิฏฺฐิโต ผาเลนฺตีฯ เภริํ จราเปตฺวาติ ‘‘ปุตฺตํ ลภิ’’นฺติ อุคฺโฆสนวเสน เภริํ จราเปตฺวาฯ ปกติํ อาจิกฺขีติ อตฺตโน ปุตฺตภาวํ กเถสิฯ กุจฺฉิยา ธาริตตฺตา อมาตา กาตุํ น สกฺกาติ ชนนีภาวโต อมาตา กาตุํ น สกฺกาฯ มจฺฉํ คณฺหนฺตาปีติ มจฺฉํ วิกฺกิณิตฺวา คณฺหนฺตาปิฯ ตถา คณฺหนฺตา จ ตปฺปริยาปนฺนํ สพฺพํ คณฺหนฺติ นามาติ อาห – ‘‘วกฺกยกนาทีนิ พหิ กตฺวา คณฺหนฺตา นาม นตฺถี’’ติฯ อยมฺปิ อมาตา กาตุํ น สกฺกาติ ทินฺนปุตฺตภาวโต น สกฺกาฯ