อานนฺทตฺเถรวตฺถุ

[219-223] จตุตฺถวคฺคสฺส ปฐเม เหฏฺฐา วุตฺตปฺปมาณนฺติ เหฏฺฐา โกณฺฑญฺญตฺเถรสฺส วตฺถุมฺหิ ‘‘ตสฺส ธุรปตฺตานิ นวุติหตฺถานิ โหนฺติ, เกสรํ ติํสหตฺถํ, กณฺณิกา ทฺวาทสหตฺถา, ปาเทน ปติฏฺฐิตฏฺฐานํ เอกาทสหตฺถ’’นฺติ เอวํ วุตฺตปฺปมาณํฯ รญฺโญ เปเสสีติ ปจฺจนฺตสฺส กุปิตภาวํ อาโรเจตฺวา เปเสสิฯ เถรคาถาสํวณฺณนายํ (เถรคา. อฏฺฐ. 2.1016 อานนฺทตฺเถรคาถาวณฺณนา) ปน ‘‘ปจฺจนฺตสฺส กุปิตภาวํ รญฺโญ อนาโรเจตฺวา สยเมว ตํ วูปสเมสิ, ตํ สุตฺวา ราชา ตุฏฺฐมานโส ปุตฺตํ ปกฺโกสาเปตฺวา ‘วรํ เต, สุมน, ทมฺมิ, คณฺหาหี’ติ อาหา’’ติ วุตฺตํฯ น เมตํ จิตฺตํ อตฺถีติ มม เอวรูปํ จิตฺตํ นตฺถิฯ อวญฺฌนฺติ อตุจฺฉํฯ อญฺญํ วเรหีติ อญฺญํ ปตฺเถหิ, อญฺญํ คณฺหาหีติ วุตฺตํ โหติฯ อุทกํ อธิฏฺฐายาติ ‘‘อุทกํ โหตู’’ติ อธิฏฺฐหิตฺวาฯ คเตนาติ คมเนนฯ น อามิสจกฺขุกาติ จีวราทิปจฺจยสงฺขาตํ อามิสํ น โอโลเกนฺติฯ

วสนฏฺฐานสภาเคเยวาติ วสนฏฺฐานสมีเปเยวฯ เอกนฺตวลฺลโภติ อุปฏฺฐากฏฺฐาเน เอกนฺเตน วลฺลโภฯ เอตสฺเสวาติ เอตสฺเสว ภิกฺขุสฺสฯ ทฺเวชฺฌกถา น โหนฺตีติ ทฺวิธาภูตกถา น โหนฺติ, อเนกนฺติกกถา น โหนฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ อนิพทฺธาติ อนิยตาฯ โลหิเตน คลนฺเตนาติ อิตฺถมฺภูตกฺขาเน กรณวจนํ, คลนฺเตน โลหิเตน ยุตฺโตติ อตฺโถฯ อนฺวาสตฺโตติ อนุคโตฯ อุฏฺเฐหิ, อาวุโส อานนฺท, อุฏฺเฐหิ, อาวุโส อานนฺทาติ ตุริเต อิทมาเมฑิตวจนํฯ ทุวิเธน อุทเกนาติ สีตุทเกน อุณฺหุทเกน จฯ ติวิเธน ทนฺตกฏฺเฐนาติ ขุทฺทกํ มหนฺตํ มชฺฌิมนฺติ เอวํ ติปฺปกาเรน ทนฺตกฏฺเฐนฯ นว วาเร อนุปริยายตีติ สตฺถริ ปกฺโกสนฺเต ปฏิวจนทานาย ถินมิทฺธวิโนทนตฺถํ นวกฺขตฺตุํ อนุปริยายติฯ เตเนวาห – ‘‘เอวญฺหิสฺส อโหสี’’ติอาทิฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

อุรุเวลกสฺสปตฺเถรวตฺถุ

[224] ทุติเย ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ วิตฺถารโต วินยปาฬิยํ อาคตเมวฯ