10. ทุติยปมาทาทิวคฺควณฺณนา

[98-115] ทสเม วคฺเค อชฺฌตฺตสนฺตาเน ภวํ อชฺฌตฺติกํฯ อชฺฌตฺตสนฺตานโต พหิทฺธา ภวํ พาหิรํฯ วุตฺตปฏิปกฺขนเยนาติ ‘‘อวินาสายา’’ติ เอวมาทินา อตฺโถ คเหตพฺโพฯ จตุกฺโกฏิเกติ ‘‘อนุโยโค อกุสลานํ , อนนุโยโค กุสลานํ, อนุโยโค กุสลานํ, อนนุโยโค อกุสลาน’’นฺติ (อ. นิ. 1.96) เอวํ ปริโยสานสุตฺเต อาคตนยํ คเหตฺวา ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามี’’ติอาทินา (อ. นิ. 1.11) อาคตสุตฺตานํ สมญฺญา ชาตาฯ

[130] สุตฺตนฺตนเย ยถาโจทนา สํกิเลสธมฺมานํ วิปริเยสนํ, ตํตํธมฺมโกฏฺฐาสานญฺจ อูนโต อธิกโต จ ปเวทนํ อธมฺมํ ธมฺโมติ ทีปนํฯ เตสํเยว ปน อวิปรีตโต อนูนาธิกโต จ ปเวทนํ ธมฺมํ ธมฺโมติ ทีปนํฯ เอวํ วินยปฺปฏิปตฺติยา อยถาวิธิปฺปเวทนํ อธมฺมํ ธมฺโมติ ทีปนํฯ ยถาวิธิปฺปเวทนํ ธมฺมํ ธมฺโมติ ทีปนํฯ สุตฺตนฺตนเยน ปญฺจวิโธ สํวรวินโย ปหานวินโย จ วินโย, ตปฺปฏิปกฺเขน อวินโยฯ วินยนเยน วตฺถุสมฺปทาทินา ยถาวิธิปฺปฏิปตฺติ เอว วินโย, ตพฺพิปริยาเยน อวินโย เวทิตพฺโพฯ ติํส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยาติ เอตฺถ อิติ-สทฺโท อาทฺยตฺโถฯ เตน ทฺเวนวุติ ปาจิตฺติยา, จตฺตาโร ปาฏิเทสนิยา, สตฺต อธิกรณสมถาติ อิเมสํ สงฺคโหฯ เอกติํส นิสฺสคฺคิยาติ เอตฺถ ‘‘เตนวุติ ปาจิตฺติยา’’ติอาทินา วตฺตพฺพํฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

อธิคนฺตพฺพโต อธิคโม, มคฺคผลานิฯ นิพฺพานํ ปน อนฺตรธานาภาวโต อิธ น คยฺหติฯ ปฏิปชฺชนํ ปฏิปตฺติ, สิกฺขตฺตยสมาโยโคฯ ปฏิปชฺชิตพฺพโต วา ปฏิปตฺติฯ ปริยาปุณิตพฺพโต ปริยตฺติ, ปิฏกตฺตยํฯ มคฺคคฺคหเณน คหิตาปิ ตติยวิชฺชาฉฏฺฐาภิญฺญา วิชฺชาภิญฺญาสามญฺญโต ‘‘ติสฺโส วิชฺชา ฉ อภิญฺญา’’ติ ปุนปิ คหิตาฯ ตโต ปรํ ฉ อภิญฺญาติ วสฺสสหสฺสโต ปรํ ฉ อภิญฺญา นิพฺพตฺเตตุํ สกฺโกนฺติ, น ปฏิสมฺภิทาติ อธิปฺปาโยฯ ตโตติ อภิญฺญากาลโต ปจฺฉาฯ ตาติ อภิญฺญาโยฯ ปุพฺพภาเค ฌานสิเนหาภาเวน เกวลาย วิปสฺสนาย ฐตฺวา อคฺคผลปฺปตฺตา สุกฺขวิปสฺสกา นาม, มคฺคกฺขเณ ปน ‘‘ฌานสิเนโห นตฺถี’’ติ น วตฺตพฺโพ ‘‘สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวตี’’ติ (อ. นิ. 4.170) วจนโตฯ ปจฺฉิมกสฺสาติ สพฺพปจฺฉิมสฺสฯ