เมนู

6. สกุณคฺฆิสุตฺตวณฺณนา

[372] ปากติกสกุณกุเลสุ พลวภาวโต เตสํ หนนโต สกุณคฺฆิฯ เสโนติ วุตฺตํ ‘‘เสนสฺเสตํ อธิวจน’’นฺติ, เสนวิเสโส ปน โส เวทิตพฺโพฯ อามิสตฺถาย ปตฺตตฺตา ‘‘โลภสาหเสน ปตฺตา’’ติ วุตฺตํ, โลภนิมิตฺเตน สาหสากาเรน ปตฺตาติ อตฺโถฯ นงฺคเลน กฏฺฐํ กสิตํ นงฺคลกฏฺฐํ, ตํ กรียติ เอตฺถาติ นงฺคลกฏฺฐกรณนฺติ อาห – ‘‘อธุนา กฏฺฐํ เขตฺตฏฺฐาน’’นฺติฯ เลฑฺฑุโย ติฏฺฐนฺติ เอตฺถาติ เลฑฺฑุฏฺฐานํ, เลฑฺฑุนิมิตฺตํ กสิตฏฺฐานํฯ วชฺชตีติ วทํ, วจนํฯ กุจฺฉิตํ วทํ อวทํฯ ครหเน หิ อยํ อ-กาโร ยถา – ‘‘อปุตฺโต อภริยา’’ติฯ อวทํ มาเนตีติ อวทมานา, อตฺตโน พลมเทน ลาปํ อติมญฺญิตฺวา วทนฺตีติ อตฺโถฯ เตเนวาห ‘‘คจฺฉ โข, ตฺวํ ลาป, ตตฺรปิ เม คนฺตฺวา น โมกฺขสี’’ติฯ ยํ ปน อฏฺฐกถายํ วุตฺตํ ‘‘อตฺตโน พลสฺส สุฏฺฐุ วณฺณํ วทมานา’’ติ, ตตฺถ อตฺตโต อาปนฺนํ คเหตฺวา วุตฺตํฯ ‘‘วทมาโน’’ติ วา ปาโฐ, สารมฺภวเสน อวฺหายนฺโตติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘เอหิ โข ทานิ สกุณคฺฆี’’ติฯ สุฏฺฐุ ฐเปตฺวาติ ชิยามุตฺตสรสฺส วิย สีฆปาตโยคฺยตากรเณน อุโภ ปกฺเข สมฺมา ฐเปตฺวาฯ อยนฺติ สกุณคฺฆิฯ ญตฺวาติ ยถาภูตทสฺสเนน อตฺตโน ญาเณน ชานิตฺวาฯ ผาลียิตฺถาติ ผาลจฺเฉทติขิณสิขเร สุกฺขเลฑฺฑุสฺมิํ ภิชฺชิตฺถฯ

7. มกฺกฏสุตฺตวณฺณนา

[373] สญฺจาโรติ สญฺจรณํฯ เลปนฺติ สิเลสสทิสํ อาเลปนํฯ กาชสิกฺกา วิยาติ กาชทณฺฑเก โอลคฺเคตพฺพา สิกฺกา วิยฯ อปิจ จตสฺโส รชฺชุโย อุปริ พนฺธนฏฺฐานญฺจาติ ปญฺจฏฺฐานํฯ โอฑฺฑิโตติ โอลมฺพิโตฯ ถุนนฺโตติ นิตฺถุนนฺโตฯ