ผลโพชฺฌงฺคาติ ผลสมาปตฺติปริยาปนฺนา โพชฺฌงฺคาฯ กิํ ปน เต วิสุํ วิสุํ ปวตฺตนฺตีติ อาห ‘‘ยทา หี’’ติอาทิฯ สีสํ กตฺวาติ ปธานํ เสฏฺฐํ กตฺวาฯ ตทนฺวยาติ ตทนุคตา สติสมฺโพชฺฌงฺคํ อนุคจฺฉนกาฯ ตญฺจ โข ตถา กตฺวา ธมฺมํ ปจฺจเวกฺขณวเสนฯ เกจิ ปน ‘‘ตํ ปจฺจเวกฺขณาทิกํ กตฺวา’’ติ วทนฺติฯ

วตฺถสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ภิกฺขุสุตฺตวณฺณนา

[186] โพธายาติ เอตฺถ โพโธ นาม พุชฺฌนํ, ตํ ปน กิสฺส เกนาติ ปุจฺฉนฺโต ‘‘กิํ พุชฺฌนตฺถายา’’ติ วตฺวา ตํ ทสฺเสนฺโต ‘‘มคฺเคนา’’ติอาทิมาหฯ มคฺเคน นิพฺพานํ พุชฺฌนตฺถาย สํวตฺตนฺติ, ปจฺจเวกฺขณาย กตกิจฺจตํ พุชฺฌนตฺถาย สํวตฺตนฺติ, ปฐมวิกปฺเป สจฺฉิกิริยาภิสมโย เอว ทสฺสิโตติ เตน อตุฏฺเฐ ‘‘มคฺเคน วา’’ติ ทุติยวิกปฺปมาหฯ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตนฺติ ปเทหิ สพฺพํ มคฺคกิจฺจํ ตสฺส ผลญฺจ ทสฺสิตํฯ นิโรธนิสฺสิตนฺติ อิมินา นิพฺพานสจฺฉิกิริยาฯ กามาสวาปิ จิตฺตํ วิมุจฺจตีติอาทินา กิเลสปฺปหานํฯ วิมุตฺตสฺมิํ วิมุตฺตมิติ ญาณํ โหตีติอาทินา ปจฺจเวกฺขณา ทสฺสิตาฯ

ภิกฺขุสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ