9. สงฺกาสนสุตฺตวณฺณนา

[1089] อตฺถสํวณฺณเน วณฺณียนฺเตติ วณฺณาฯ เตเยว ปริยาเยน อกฺขรณโต อกฺขรานิ ฯ อตฺถํ พฺยญฺเชนฺตีติ พฺยญฺชนานิฯ ยสฺมา ปน อการาทิเก สรสมญฺญา, กการาทิเก พฺยญฺชนสมญฺญา, อุภยตฺถ วณฺณสมญฺญา, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘วณฺณานํ วา เอกเทสา ยทิทํ พฺยญฺชนา นามา’’ติฯ เนตฺติยํ ปน วากฺเย พฺยญฺชนสมญฺญาฯ พฺยญฺชนคฺคหเณเนว เจตฺถ อาการนิรุตฺตินิทฺเทสา คหิตา เอวาติ ทฏฺฐพฺพํฯ สงฺกาสนาติ อตฺถสฺส ญาปนา ภาคโสฯ เตนาห ‘‘วิภตฺติโย’’ติฯ สงฺกาสนคฺคหเณเนว เจตฺถ ปกาสนา วุตฺตา โหติฯ วิภตฺติโย หิ อตฺถวจเนเนว วิวรนฺติ, ตาหิ การณปญฺญตฺติโย วุตฺตาเยวาติ, ตาหิปิ อตฺถปทานิ คหิตาเนว โหนฺติฯ อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถาโร ปน วิสุทฺธิมคฺควณฺณนายํ เนตฺติอฏฺฐกถายญฺจ วุตฺตนเยน เวทิตพฺโพฯ สพฺพากาเรนาติ สภาคาทิวิภาวนากาเรนฯ วณฺณาทีนนฺติ ตสฺมิํ ปน วิตฺถาเร ปวตฺตวณฺณาทีนํฯ ตสฺมาติ วณฺณาทีนํ อนฺตอภาวโตฯ เอวมาหาติ ‘‘อปริมาณา วณฺณา พฺยญฺชนา สงฺกาสนา’’ติ เอวมาหฯ

10. ตถสุตฺตวณฺณนา

[1090] สภาวาวิชหนฏฺเฐนาติ อตฺตโน ทุกฺขสภาวสฺส กทาจิปิ อปริจฺจชเนน ตถสภาวํฯ เตนาห ‘‘ทุกฺขญฺหิ ทุกฺขเมว วุตฺต’’นฺติฯ สภาวสฺสาติ ทุกฺขสภาวสฺสฯ อโมฆตายาติ อวญฺฌตายฯ อวิตถนฺติ น วิตถํฯ เตนาห ‘‘น หิ ทุกฺขํ อทุกฺขํ นาม โหตี’’ติฯ อญฺญภาวานุปคเมนาติ สมุทยาทิสภาวานุปคมเนน มุสา น โหตีติ อญฺโญ อญฺญถา น โหตีติ อนญฺญถํฯ เตนาห ‘‘น หี’’ติอาทิฯ

ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. โกฏิคามวคฺโค

1. โกฏิคามสุตฺตวณฺณนา

[1091] อนนุโพธาติ ปฏิเวธสฺส อนุรูปโพธาภาเวนฯ อปฺปฏิเวธาติ สจฺจานํ ปฏิมุขํ เวธาภาเวนฯ

2. ทุติยโกฏิคามสุตฺตวณฺณนา

[1092] ผลสมาธิผลปญฺญานนฺติ อคฺคผลสมาธิอคฺคผลปญฺญานํฯ

7. ตถสุตฺตวณฺณนา

[1097] อริยานนฺติ พุทฺธานํ อริยานํฯ เตนาห ‘‘น หี’’ติอาทิฯ

8. โลกสุตฺตวณฺณนา

[1098] ปฏิวิทฺธตฺตา เทสิตตฺตา จาติ อิมินา ปฏิเวธญาเณน เทสนาญาเณน จ ปริคฺคหิตตฺตา อริยสนฺตกานิ โหนฺติ อริยสฺส ภควโต สนฺตกภาวโตฯ

10. ควมฺปติสุตฺตวณฺณนา

[1100] เอกปฺปฏิเวโธติ เอเกเนว ญาเณน จตุนฺนํ อริยสจฺจานํ เอกชฺฌํ ปฏิเวโธฯ

โกฏิคามวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สีสปาวนวคฺโค

3. ทณฺฑสุตฺตวณฺณนา

[1101] ปุนปฺปุนํ วฏฺฏสฺมิํเยว นิพฺพตฺตนฺติ อทิฏฺฐตฺตา จตุนฺนํ อริยสจฺจานํฯ