[21-30] มิจฺฉาสภาวนฺติ อยาถาวสภาวํ อนิยฺยานิกสภาวํฯ สมฺมาสภาวนฺติ ยาถาวสภาวํ นิยฺยานิกสภาวํฯ มิจฺฉาปฏิปตฺตาธิกรณเหตูติ เอตฺถ อธิ-สทฺโท อนตฺถโกติ อาห – ‘‘มิจฺฉาปฏิปตฺติกรณเหตู’’ติฯ ญายติ ปฏิวิทฺธวเสน นิพฺพานํ คจฺฉตีติ ญาโยฯ โส เอว ตํสมงฺคีนํ วฏฺฏทุกฺขปาตโต ธารณฏฺเฐน ธมฺโมติ อาห – ‘‘ญายํ ธมฺมนฺติ อริยมคฺคธมฺม’’นฺติฯ ญาณสฺส มิจฺฉาสภาโว นาม นตฺถีติ วิญฺญาณเมเวตฺถ ปจฺจเวกฺขณวเสน ปวตฺตํ ญาณ-สทฺเทน วุจฺจตีติ อาห ‘‘มิจฺฉาวิญฺญาโณ’’ติฯ มิจฺฉาปจฺจเวกฺขโณติ กิญฺจิ ปาปํ กตฺวา ‘‘อโห มยา กตํ สุกต’’นฺติ เอวํ ปวตฺโต มิจฺฉาปจฺจเวกฺขโณฯ โคสีลโควตาทิปูรณํ มุตฺตีติ เอวํ คณฺหโต มิจฺฉาวิมุตฺติ นามฯ มิจฺฉาปฏิปทาทีหิ วิวฏฺฏนฺติ เอวํ วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํฯ ปุคฺคโล ปุจฺฉิโตติ นิคมิโต จ ‘‘อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโส’’ติอาทินาฯ กิญฺจาปิ ‘‘มิจฺฉาทิฏฺฐิโก โหตี’’ติอาทินา ปุคฺคโลว นิทฺทิฏฺโฐ, ตถาปิ ปุคฺคลสีเสนายํ ธมฺมเทสนาติ อาห ‘‘ธมฺโม วิภตฺโต’’ติฯ เตเนวาห ‘‘ธมฺเมน ปุคฺคโล ทสฺสิโต’’ติฯ ธมฺเมนาติ มิจฺฉาทิฏฺฐิอาทิเกน ธมฺเมนฯ กลฺยาณปุถุชฺชนโต ปฏฺฐาย สพฺพโส สปฺปุริสา นาม, ขีณาสโว สปฺปุริสตโรฯ สุปฺปวตฺตนิโยติ สุเขน ปวตฺเตตุํ สกฺกุเณยฺโยฯ ธาวตีติ คจฺฉติฯ ปจฺจยุปฺปนฺเนน อุเปจฺจ นิสฺสิตพฺพโต อุปนิสา, ปจฺจโย, เอกสฺส ส-การสฺส โลปํ กตฺวา วาติ อาห – ‘‘สอุปนิสํ สปจฺจย’’นฺติฯ ปริกรณโต ปริกฺขาโร, ปริวาโรติ อาห – ‘‘สปริกฺขารํ สปริวาร’’นฺติฯ สหชาตวเสน อุปนิสฺสยวเสน จ สปจฺจยตา กิจฺจสาธเน นิปฺผาทเน สหายภาวูปคมเน จ สปริวารตา ทฏฺฐพฺพาฯ

มิจฺฉตฺตวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ปฏิปตฺติวคฺควณฺณนา

[31-40] อยาถาวปฏิปตฺติ, น ยถาปฏิปตฺติ, เหตุมฺหิปิ ผเลปิ อยาถาววตฺถุสาธนโตฯ เอกํ สุตฺตํ ธมฺมวเสน กถิตํ ปฏิปตฺติวเสนฯ เอกํ สุตฺตํ ปุคฺคลวเสน กถิตํ ปฏิปนฺนกวเสนฯ