7. ทุติยอนาถปิณฺฑิกสุตฺตวณฺณนา
[1023] ยถากมฺมํ สมฺปเรตพฺพโต สมฺปราโย, เปจฺจภโว, สมฺปรายเหตุกํ สมฺปรายิกํ, มรณภยํฯ
สรณานิวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
4. ปุญฺญาภิสนฺทวคฺโค
1. ปฐมปุญฺญาภิสนฺทสุตฺตวณฺณนา
[1027] อวิจฺเฉเทน นิจฺจปฺปวตฺติยมานานิ ปุญฺญานิ อภิสนฺทนฏฺเฐน ‘‘ปุญฺญาภิสนฺทา’’ติ วุตฺตา, เตน ปุญฺญนทิโยติ อตฺโถ วุตฺโตฯ สุขสฺส อาหรณโต อานยนโต สุขสฺสาหาโรฯ
4. ปฐมเทวปทสุตฺตวณฺณนา
[1030] เทวานนฺติ วิสุทฺธิเทวานํฯ เทวปทานีติ เตสํ ปทานิ เทวปทานิ, เทโวติ วา สมฺมาสมฺพุทฺโธฯ เทวสฺส ญาเณน อกฺกนฺตปทานีติ ปฏิเวธญาเณน เจว เทสนาญาเณน จ อกฺกนฺตปทานิฯ เทวา นาม ชาติเทวาฯ เตสมฺปิ เทวฏฺเฐน เทโวติ เทวเทโว, สมฺพุทฺโธฯ
8. วสฺสสุตฺตวณฺณนา
[1034] ปารํ วุจฺจติ นิพฺพานํ สํสารมโหฆสฺส ปรตีรภาวโตฯ เตนาห – ‘‘ติณฺโณ ปารงฺคโต, ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ (สํ. นิ. 4.238; อิติวุ. 69; ปุ. ป. 188), เย ชนา ปารคามิโน’’ติ (ธ. ป. 85) จฯ อถ วา ปาติ รกฺขตีติ ปารํ, นิพฺพานํฯ โย ปฏิวิชฺฌติ, ตํ วฏฺฏทุกฺขโต ปาติ รกฺขติ, อจฺจนฺตหิเตน จ วิมุตฺติสุเขน จ รเมติ, ตสฺมา ปารนฺติ วุจฺจติฯ คจฺฉมานา เอวาติ ปารํ นิพฺพานํ คจฺฉมานา เอวฯ เต ธมฺมา อาสวานํ ขยาย สํวตฺตนฺติ สจฺฉิกิริยาปหานปฏิเวธานํ สมกาลตฺตาฯ
10. นนฺทิยสกฺกสุตฺตวณฺณนา
[1036] ปวิเวกตฺถายาติ ปวิเวกสุขตฺถายฯ ปฏิสลฺลานตฺถายาติ พหิทฺธา นานารมฺมณโต จิตฺตํ ปฏินิวตฺเตตฺวา กมฺมฏฺฐาเน สมฺมเทว ลีนตฺถายฯ
ปุญฺญาภิสนฺทวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
5. สคาถกปุญฺญาภิสนฺทวคฺโค
1. ปฐมอภิสนฺทสุตฺตวณฺณนา
[1037] สงฺขฺยา อตฺถิ เหฏฺฐา มหาปถวิยา, อุปริ อากาเสน, ปริโต จกฺกวาฬปพฺพเตน, มชฺเฌ ตตฺถ ตตฺถ ฐิเตหิ ทีปปพฺพตปริยนฺเตหิ ปริจฺฉินฺนตฺตาฯ ชานนฺเตน โยชนโต สงฺขาตุํ สกฺกาติ อธิปฺปาโยฯ มหาสรีรมจฺฉ-กุมฺภีล-ยกฺข-รกฺขส-มหานาคทานวาทีนํ สวิญฺญาณกานํ, พฬวามุขปาตาลาทีนํ อวิญฺญาณกานํ เภรวารมฺมณานํ วเสน พหุเภรวํฯ
2. ทุติยอภิสนฺทสุตฺตวณฺณนา
[1038] สมฺเภเทติ สมฺเภทํ สโมธานํ คตฏฺฐาเนฯ ยตฺถิมา มหานทิโย สํสนฺทนฺติ สเมนฺตีติ ปริกปฺปวจนเมตํฯ ตาทิสาสุ หิ มหานทีสุ กาจิ ปุรตฺถิมสมุทฺทํ ปวิฏฺฐา, กาจิ ปจฺฉิมํฯ
3. ตติยอภิสนฺทสุตฺตวณฺณนา
[1039] ‘‘กุสเล ปติฏฺฐิโต’’ติ เอตฺถ ยํ อจฺจนฺติกํ กุสเล ปติฏฺฐานํฯ ตํ ทสฺเสนฺโต ‘‘มคฺคกุสเล ปติฏฺฐิโต’’ติ อาห, เหฏฺฐิมมคฺคกุสเลติ อธิปฺปาโยฯ เตนาห ‘‘ภาเวติ มคฺค’’นฺติฯ อริยผลํเยว ธมฺมสาโรฯ กิเลสา ขียนฺติ เอตฺถาติ กิเลสกฺขโย, นิพฺพานํ, ตสฺมิํ กิเลสกฺขเย รโตฯ
