1. อปารสุตฺตวณฺณนา

[813] ฉนฺทํ นิสฺสาย ปวตฺโต สมาธีติ กตฺตุกมฺยตาฉนฺทํ อธิปติํ กตฺวา ปฏิลทฺธสมาธิ ฉนฺธสมาธิฯ ปธานสงฺขาราติ จตุกิจฺจสาธกสฺส สมฺมปฺปธานวีริยสฺเสตํ อธิวจนํฯ เตหีติ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขาเรหิฯ อิทฺธิยา ปาทนฺติ นิปฺผตฺติปริยาเยน อิชฺฌนฏฺเฐน, อิชฺฌนฺติ เอตาย สทฺธา อิทฺธา วุทฺธา อุกฺกํสคตา โหนฺตีติ อิมินา วา ปริยาเยน ‘‘อิทฺธี’’ติ สงฺขาตานํ อุปจารชฺฌานาทิกุสลจิตฺตสมฺปยุตฺตานํ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารานํ อธิฏฺฐานฏฺเฐน ปาทภูตํ, เสสจิตฺตเจตสิกราสินฺติ อตฺโถฯ สา เอว จ ยถาวุตฺตอิทฺธิ ยสฺมา เหฏฺฐิมา เหฏฺฐิมา อุปริมาย อุปริมาย ปาทภูตา, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘อิทฺธิภูตํ วา ปาทนฺติ อิทฺธิปาท’’นฺติฯ เสเสสูติ วีริยสมาธิอาทีสุฯ ตตฺถ หิ วีริยํ จิตฺตํ วีมํสํ อธิปติํ กตฺวา ปฏิลทฺธสมาธิ วีมํสาสมาธีติ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อิธาติ อิมสฺมิํ อิทฺธิปาทสํยุตฺเตฯ เอกปริจฺเฉโทว อตฺถนิทฺเทโสฯ

5. อิทฺธิปเทสสุตฺตวณฺณนา

[817] อิทฺธิปเทสนฺติ อิทฺธิยา เอกเทสํฯ โก ปน โสติ อาห – ‘‘ตโย จ มคฺเค ตีณิ จ ผลานี’’ติฯ

6. สมตฺตสุตฺตวณฺณนา

[818] สมตฺตนฺติ สามญฺญสฺส สมํ อตฺตนํ อิชฺฌนํ สมตฺตํ ปริปุณฺณํฯ วิวฏฺฏปาทกา เอว อิทฺธิปาทา กถิตา ‘‘อปารา ปารํ คมนาย สํวตฺตนฺตี’’ติอาทิวจนโตฯ