10. ผสฺสมูลกสุตฺตวณฺณนา

[258] สุขเวทนาย หิตํ สุขเวทนิยํฯ โส ปเนส หิตภาโว ปจฺจยภาเวนาติ อาห ‘‘สุขเวทนาย ปจฺจยภูต’’นฺติฯ อิมสฺมิมฺปิ สุตฺตทฺวเยติ อิมสฺมิํ นวเม ทสเม จ สุตฺเตปิฯ สมฺมสนจารเวทนาติ สมฺมสนียเวทนา เอว กถิตา, น โลกุตฺตราติ อธิปฺปาโยฯ

ผสฺสมูลกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สคาถาวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. รโหคตวคฺโค

1. รโหคตสุตฺตวณฺณนา

[259] ยํกิญฺจิ เวทยิตนฺติ ‘‘สุขํ ทุกฺขํ อทุกฺขมสุข’’นฺติ วุตฺตํ เวทยิตํ ทุกฺขสฺมิํ อนฺโตคธํ, ทุกฺขนฺติ วตฺตพฺพตํ ลภติ ปริยาเยนาติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘ตํ สพฺพํ ทุกฺขนฺติ อตฺโถ’’ติฯ ยา เอสาติอาทีสุ โย สงฺขารานํ อนิจฺจตาสงฺขาโต หุตฺวา อภาวากาโร, ยา ขยสภาวตา วินสฺสนสภาวตา ชราย มรเณน จาติ ทฺวิธา วิปริณามนสภาวตา, เอตํ สนฺธาย อุทฺทิสฺส สพฺพํ เวทยิตํ ทุกฺขนฺติ มยา วุตฺตนฺติ อยํ สงฺเขปตฺโถฯ สาติ สงฺขารานํ อนิจฺจตา ฯ เวทนานมฺปิ อนิจฺจตา เอว สงฺขารสภาวตฺตาฯ ตาสํ อนิจฺจตา จ นาม มรณํ ภงฺโคติ กตฺวา ตโต อุตฺตริ ทุกฺขํ นาม นตฺถีติ สพฺพา เวทนา ‘‘ทุกฺขา’’ติ วุตฺตา, ยถา ‘‘ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺข’’นฺติ จ, ‘‘ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา ทุกฺขา’’ติ จ วุตฺตํฯ อิทํ สุตฺตปทํฯ จตฺตาโร อารุปฺปาติ จตสฺโส อรูปสมาปตฺติโยฯ เอตฺถาติ จ เอตสฺมิํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิวาเรฯ

รโหคตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ