กลฺยาณมิตฺตตาทโยติ กลฺยาณมิตฺตตา สีลสํวโร อภิสลฺเลขกถา วีริยารมฺโภ นิพฺเพธิกปญฺญาติ อิเม กลฺยาณมิตฺตาทโย ปญฺจ ธมฺมา, เย ‘‘อิธ, เมฆิย, ภิกฺขุ กลฺยาณมิตฺโต โหตี’’ติอาทินา อุทาเน (อุทา. 31) กถิตาฯ โลกํ โวโลเกนฺตสฺสาติ อายสฺมโต ราหุลสฺส ตาสญฺจ เทวตานํ อินฺทฺริยปริปากํ ปสฺสนฺตสฺสฯ ตโต เยน อนฺธวนํ, ตตฺถ ทิวาวิหาราย มหาสมาคโม ภวิสฺสตีติฯ ตถา หิ วกฺขติ ‘‘เอตฺตกาติ คณนาวเสน ปริจฺเฉโท นตฺถี’’ติฯ

รุกฺขปพฺพตนิสฺสิตา ภูมฏฺฐกา, อากาสจาริวิมานวาสิโน อนฺตลิกฺขฏฺฐกาฯ ธมฺมจกฺขุนฺติ เวทิตพฺพานิ จตุสจฺจธมฺมานํ ทสฺสนฏฺเฐนฯ

ราหุโลวาทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

โลกกามคุณวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. คหปติวคฺโค

1-3. เวสาลีสุตฺตาทิวณฺณนา

[124-126] ทฺวีสูติ อิมสฺมิํ คหปติวคฺเค ปฐมทุติเยสุ ตติเย จ วุตฺตตฺถเมว ปาฐชาตํ อปุพฺพํ นตฺถีติ อตฺโถฯ

4-5. ภารทฺวาชสุตฺตาทิวณฺณนา

[127-128] กามํ อญฺเญปิ ปพฺพชิตา ยุตฺตกาเล ปิณฺฑํ อุลมานา จรนฺติเยว, อยํ ปน โอทริโต, เตเนว การเณน ปพฺพชิโตติ ทสฺเสนฺโต ‘‘ปิณฺฑํ อุลมาโน’’ติอาทิมาหฯ ฆํสนฺโตวาติ ภูมิยํ ฆํสนฺโต เอว ปตฺตํ ฐเปติฯ ปริกฺขีณนฺติ สมนฺตโต ปริกฺขีณํฯ นาฬิโก …เป.… ชาตํ, อติเรกปตฺตฏฺฐปนสฺส ปฏิกฺขิตฺตตฺตา อญฺญํ น คณฺหาติฯ ‘‘อินฺทฺริยภาวนนฺติ จกฺขาทิปญฺจินฺทฺริยภาวน’’นฺติ เกจิ วทนฺติ, ตถา วิปสฺสนาภินิเวสํ กตฺวา อุปริวิปสฺสนํ วฑฺฒิตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ อปเร ปน ‘‘สทฺธาปญฺจมานํ อินฺทฺริยานํ วเสน วิปสฺสนาภินิเวสํ กตฺวา เตน สุเขน อภิญฺญาปหานานํ สมฺปาทนวเสน อินฺทฺริยํ ภาเวตฺวา’’ติ วทนฺติฯ