วตฺถูติ จกฺขุ นิสฺสยปจฺจยาทิภาเวนฯ อารมฺมณนฺติ รูปํ อารมฺมณปจฺจยาทิภาเวนฯ สหชาตา ตโย ขนฺธา เวทนาทโย, เต สหชาตาทิปจฺจยภาเวนฯ อยํ เหตูติ อยํ ติวิโธ เหตูฯ ผสฺเสนาติอาทีสุ อยํ สงฺเขปตฺโถ – ยสฺมา รูปารมฺมเณ ผสฺเส อตฺตโน ผุสนกิจฺจํ กโรนฺเต เอวํ เวทนา อนุภวนกิจฺจํ, สญฺญา สญฺชานนกิจฺจํ กโรติ, ตสฺมา ‘‘ผสฺเสน ผุฏฺฐเมวา’’ติอาทิวุตฺตเมว อตฺถํ อิทานิ ปุคฺคลาธิฏฺฐาเนน ทสฺเสตุํ ‘‘ผุฏฺโฐ’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ปญฺเจว ขนฺธา ภควตา สมติํสาย อากาเรหิ วุตฺตาฯ กสฺมาติ อาห ‘‘กถ’’นฺติอาทิฯ รุกฺขสาขาสุ รุกฺขโวหาโร วิย เอเกกธมฺเมปิ ขนฺธโวหาโร โหติเยวฯ เตนาห ภควา – ‘‘วิญฺญาณํ วิญฺญาณกฺขนฺโธ’’ติ (ยม. ขนฺธยมก 2)ฯ

ปฐมทฺวยสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ฉนฺนวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สฬวคฺโค

1. อทนฺตอคุตฺตสุตฺตวณฺณนา

[94] อทมิตาติ ทมํ นิพฺพิเสวนภาวํ อนีตาฯ อโคปิตาติ สติสงฺขาตาย วติยา น รกฺขิตาฯ อปิหิตาติ สติกวาเฏน น ปิหิตาฯ จตูหิปิ ปเทหิ อินฺทฺริยานํ อนาวรณเมวาหฯ อธิกํ วหนฺตีติ อธิวาหา, ทุกฺขสฺส อธิวาหา ทุกฺขาธิวาหาฯ นิรเยสุ อุปฺปชฺชนกํ เนรยิกํฯ อาทิ-สทฺเทน เสสปาฬิํ สงฺคณฺหาติฯ

สเฬวาติ ฉ-การสฺส ส-กาโร, ฬ-กาโร ปทสนฺธิกโรฯ ยตฺถาติ นิมิตฺตตฺเถ ภุมฺมํฯ อนวสฺสุตา อตินฺตาติ ราเคน อเตมิตาฯ

อสฺสาทิตนฺติ อสฺสาทํ อิตํ อุปคตํฯ เตนาห ‘‘อสฺสาทวนฺต’’นฺติฯ สุขทุกฺขนฺติ อิฏฺฐานิฏฺฐํฯ อนฺวยตีติ อนฺวโย, เหตุฯ ผสฺโสติ อนฺวโย เอตสฺสาติ ผสฺสนฺวยนฺติ อาห – ‘‘ผสฺสเหตุก’’นฺติฯ ‘‘อวิรุทฺธ’’อิติ วิภตฺติโลเปน นิทฺเทโสฯ