วินาสเมเฆนาติ กปฺปวินาสกเมเฆนฯ อญฺเญนปิ กณฺหปาปิกสตฺตานํ ปาปกมฺมปจฺจยา อุปฺปนฺนวินาสเมเฆน วุฏฺเฐน โส โส เทโส วินสฺสเตวฯ

วลาหกสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. วจฺฉโคตฺตสํยุตฺตวณฺณนา

[607-661] อญฺญาณาติ อญฺญาณเหตุ, สจฺจปฏิจฺฉาทกสมฺโมหเหตูติ อตฺโถฯ อฏฺฐกถายํ ปน อิมเมว อตฺถํ เหตุอตฺเถน กรณวจเนน ทสฺเสตุํ ‘‘อญฺญาเณนา’’ติ วุตฺตํฯ สพฺพานีติ ‘‘อญฺญาณา อทสฺสนา อนภิสมยา’’ติอาทีนิ ปทานิ เอกาทสสุ สุตฺเตสุ อาคตานิ, ปญฺจปญฺญาส เวยฺยากรณานิ วุตฺตานิ สุตฺเตสุ ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ วเสน เวยฺยากรณสฺส อาคตตฺตาฯ

วจฺฉโคตฺตสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. ฌานสํยุตฺตํ

1. สมาธิมูลกสมาปตฺติสุตฺตวณฺณนา

[662] สมาธิกุสโลติ สมาธิสฺมิํ กุสโลฯ ตยิทํ สมาธิโกสลฺลตฺตํ สห ฌานงฺคโยเคน จตุพฺพิโธ ฌานสมาธิ, ตสฺมา ตํ ตํ วิภาคํ ชานนฺตสฺส สิทฺธํ โหตีติ อาห – ‘‘ปฐมํ ฌาน’’นฺติอาทิฯ ตตฺถ วิตกฺกวิจารปีติสุเขกคฺคตาวเสน ปฐมํ ปญฺจงฺคิกํ, ปีติสุเขกคฺคตาวเสน ทุติยํ ติวงฺคิกํ, สุเขกคฺคตาวเสน ตติยํ ทุวงฺคิกํ, อุเปกฺเขกคฺคตาวเสน จตุตฺถํ ทุวงฺคิกเมวาติ เอวํ ตสฺมิํ ตสฺมิํ ฌาเน ตํตํองฺคานํ ววตฺถาเน กุสโลฯ สมาปตฺติกุสโลติ สมาปชฺชเน กุสโลฯ หาเสตฺวาติ โตเสตฺวาฯ กลฺลํ กตฺวาติ สมาธานสฺส ปฏิปกฺขธมฺมานํ ทูรีกรเณน สหการีการณญฺจ สมาธาเนน สมาปชฺชเน จิตฺตํ สมตฺถํ กตฺวาฯ เสสปทานีติ เสสา ตโย โกฏฺฐาสาฯ ตติยาทีสุ นเยสุ อกุสโลปิ ฌานตฺถาย ปฏิปนฺนตฺตา ‘‘ฌายีเตวา’’ติ วุตฺโตฯ

สมาธิมูลกสมาปตฺติสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ