1. อตฺตทีปสุตฺตวณฺณนา

[43] ทฺวีหิ ภาเคหิ อาโป เอตฺถ คตาติ ทีโป, ทีโป วิยาติ ทีโป โอเฆหิ อนชฺโฌตฺถรนียตายฯ โย ปโร น โหติ, โส อตฺตา, อิธ ปน ธมฺโม อธิปฺเปโตฯ อตฺตา ทีโป เอเตสนฺติ อตฺตทีปาฯ ปฏิสรณตฺโถ ทีปฏฺโฐติ อาห – ‘‘อตฺตสรณาติ อิทํ ตสฺเสว เววจน’’นฺติฯ โลกิยโลกุตฺตโร ธมฺโม อตฺตา นาม เอกนฺตนาถภาวโตฯ ปฐเมน ปเทน วุตฺโต เอว อตฺโถ ทุติยปเทน วุจฺจตีติ วุตฺตํ ‘‘เตเนวาหา’’ติอาทิฯ ยวติ เอตสฺมา ผลํ ปสวตีติ โยนิ, การณํฯ กิํ ปภุติ อุปฺปตฺติฏฺฐานํ เอเตสนฺติ กิํ ปภุติกาฯ ปหานทสฺสนตฺถํ อารทฺธํฯ เตเนวาห ‘‘ปุพฺเพ เจว…เป.… เต ปหียนฺตี’’ติฯ น ปริตสฺสติ ตณฺหาปริตฺตาสสฺส อภาวโตฯ วิปสฺสนงฺเคนาติ วิปสฺสนาสงฺขาเตน การเณนฯ

อตฺตทีปสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ปฏิปทาสุตฺตวณฺณนา

[44] สภาวโตสนฺโต วิชฺชมาโน กาโย รูปาทิธมฺมสมูโหติ สกฺกาโยติ อาห – ‘‘สกฺกาโย ทุกฺข’’นฺติฯ ทิฏฺฐิ เอว สมนุปสฺสนา, ทิฏฺฐิสหิตา วา สมนุปสฺสนา ทิฏฺฐิสมนุปสฺสนา, ทิฏฺฐิมญฺญนาย สทฺธิํ อิตรมญฺญนาฯ สห วิปสฺสนาย จตุมคฺคญาณํ สมนุปสฺสนา ‘‘จตุนฺนํ อริยสจฺจานํ สมฺมเทว อนุรูปโต ปสฺสนา’’ติ กตฺวาฯ

ปฏิปทาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ