เมนู

6. ปฏิสลฺลาณสุตฺตวณฺณนา

[6] ญตฺวา อาหาติ ‘‘สติ กายวิเวเก จิตฺตวิเวโก, ตสฺมิํ สติ อุปธิวิเวโก จ อิเมสํ ลทฺธุํ วฏฺฏตี’’ติ ญตฺวา อาหฯ

ปฏิสลฺลาณสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. อุปาทาปริตสฺสนาสุตฺตวณฺณนา

[7] คหเณน อุปฺปนฺนํ ปริตสฺสนนฺติ ขนฺธปญฺจเก ‘‘อหํ มมา’’ติ คหเณน อุปฺปนฺนํ ตณฺหาปริตสฺสนํ ทิฏฺฐิปริตสฺสนญฺจฯ อปริตสฺสนนฺติ ปริตสฺสนาภาวํ, ปริตสฺสนปฏิปกฺขํ วาฯ อหุ วต เมตํ พลโยพฺพนาทิฯ กมฺมวิญฺญาณนฺติ วิปริณามารมฺมณํ ตณฺหาทิฏฺฐิสหคตํ วิญฺญาณํ ตทนุวตฺติ จฯ อนุปริวตฺติ นาม ตํ อารมฺมณํ กตฺวา ปวตฺติฯ เตนาห ‘‘วิปริณามารมฺมณจิตฺตโต’’ติฯ อกุสลธมฺมสมุปฺปาทาติ ตณฺหาย อญฺญากุสลธมฺมสมุปฺปาทาฯ ปริยาทิยิตฺวาติ เขเปตฺวา, ตสฺส ปวตฺติตุํ โอกาสํ อทตฺวาฯ สอุตฺตาโสติ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน สอุตฺตาโสฯ คณฺหิตฺวาติ ตณฺหาทิฏฺฐิคฺคาเหหิ คเหตฺวา เตสญฺเจว วเสน ปริตสฺสโกฯ รูปเภทานุปริวตฺติ จิตฺตํ น โหติฯ วฏฺฏตีติ สพฺพากาเรน วตฺตุํ ยุตฺตนฺติ อตฺโถฯ

อุปาทาปริตสฺสนาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ทุติยอุปาทาปริตสฺสนาสุตฺตวณฺณนา

[8] ตณฺหามานทิฏฺฐิวเสน เทสนา กตา ‘‘เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา’’ติ เทสนาย อาคตตฺตาฯ จตูสุ สุตฺเตสูติ ปญฺจมาทีสุ จตูสุ สุตฺเตสุฯ จตุตฺเถ ปน วิวฏฺฏเมว กถิตํฯ

ทุติยอุปาทาปริตสฺสนาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. กาลตฺตยอนิจฺจสุตฺตวณฺณนา

[9] ยทิ อตีตานาคตํ เอตรหิ นตฺถิภาวโต อนิจฺจํ, ปจฺจุปฺปนฺนมฺปิ ตทา นตฺถีติ โก ปน วาโท ตสฺส อนิจฺจตาย, ปจฺจุปฺปนฺนมฺหิ กถาว กา อุทยพฺพยปริจฺฉินฺนตฺตา ตสฺสฯ วุตฺตญฺเหตํ ‘‘นิพฺพตฺตา เย จ ติฏฺฐนฺติ, อารคฺเค สาสปูปมา’’ติ (มหานิ. 10)ฯ

กาลตฺตยอนิจฺจสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10-11. กาลตฺตยทุกฺขสุตฺตาทิวณฺณนา

[10-11] ตถารูเปเนวาติ ยถารูเปเนว ปุคฺคลชฺฌาสเยน นวมํ สุตฺตํ กถิตํ, ตถารูเปเนวาติฯ เต กิร ภิกฺขู อตีตานาคตํ ‘‘ทุกฺข’’นฺติ สลฺลกฺเขตฺวา, ตถา ‘‘อนตฺตา’’ติ สลฺลกฺเขตฺวา ปจฺจุปฺปนฺเน กิลมิํสุฯ ‘‘อถ เนส’’นฺติอาทิ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนเยน วตฺตพฺพํฯ

กาลตฺตยทุกฺขสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นกุลปิตุวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อนิจฺจวคฺโค

1-10. อนิจฺจาทิสุตฺตวณฺณนา

[12-21] ปุจฺฉาวสิกํ อานนฺทตฺเถรสฺส ปุจฺฉาวเสน เทสิตตฺตาฯ

อนิจฺจาทิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อนิจฺจวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ภารวคฺโค