โคฆาตโกติ คุนฺนํ อภิณฺหํ หนนโกฯ เตนาห ‘‘วธิตฺวา วธิตฺวา’’ติฯ ตสฺสาติ คุนฺนํ วธกกมฺมสฺสฯ อปราปริยกมฺมสฺสาติ อปราปริยเวทนียกมฺมสฺสฯ พลวตา โคฆาตกกมฺเมน วิปาเก ทียมาเน อลทฺโธกาสํ อปราปริยเวทนียํ ตสฺมิํ วิปกฺกวิปาเก อิทานิ ลทฺโธกาสํ ‘‘อวเสสกมฺม’’นฺติ วุตฺตํฯ ปฏิสนฺธีติ ปาปกมฺมชนิตา ปฏิสนฺธิฯ กมฺมสภาคตายาติ กมฺมสทิสภาเวนฯ อารมฺมณสภาคตายาติ อารมฺมณสฺส สภาคภาเวน สทิสภาเวนฯ ยาทิเส หิ อารมฺมเณ ปุพฺเพ ตํ กมฺมํ ตสฺส จ วิปาโก ปวตฺโต, ตาทิเสเยว อารมฺมเณ อิทํ กมฺมํ อิมสฺส วิปาโก จ ปวตฺโตติ กตฺวา วุตฺตํ ‘‘ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสเสนา’’ติฯ ภวติ หิ ตํสทิเสปิ ตพฺโพหาโร ยถา ‘‘โส เอว ติตฺติโร, ตานิเยว โอสธานี’’ติฯ นิมิตฺตํ อโหสีติ ปุพฺเพ กตูปจิตสฺส เปตูปปตฺตินิพฺพตฺตนวเสน กโตกาสสฺส ตสฺส กมฺมสฺส นิมิตฺตภูตํ อิทานิ ตถา อุปฏฺฐหนฺตํ ตสฺส วิปากสฺส นิมิตฺตํ อารมฺมณํ อโหสิฯ โสติ โคฆาตโกฯ อฏฺฐิสงฺขลิกเปโต ชาโต กมฺมสริกฺขกวิปากตาวเสนฯ

อฏฺฐิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. เปสิสุตฺตวณฺณนา

[203] โคมํสเปสิโย กตฺวาติ คาวิํ วธิตฺวา วธิตฺวา โคมํสํ ผาเลตฺวา เปสิโย กตฺวาฯ สุกฺขาเปตฺวาติ กาลนฺตรํ ฐปนตฺถํ สุกฺขาเปตฺวาฯ สุกฺขาปิยมานานํ มํสเปสีนญฺหิ วลฺลูรสมญฺญาฯ

เปสิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปิณฺฑสุตฺตวณฺณนา

[204] นิปฺปกฺขจมฺเมติ วิคตปกฺขจมฺเมฯ

4. นิจฺฉวิสุตฺตวณฺณนา

[205] อุรพฺเภ หนตีติ โอรพฺภิโกฯ เอฬเกติ อเชฯ

5. อสิโลมสุตฺตวณฺณนา

[206] นิวาปปุฏฺเฐติ อตฺตนา ทินฺนนิวาเปน โปสิเตฯ อสินา วธิตฺวา วธิตฺวา วิกฺกิณนฺโตฯ

6. สตฺติสุตฺตวณฺณนา

[207] เอกํ มิคนฺติ เอกํ ทีปกมิคํฯ

7. อุสุโลมสุตฺตวณฺณนา

[208] การณาหีติ ยาตนาหิฯ ญตฺวาติ กมฺมฏฺฐานํ ญตฺวาฯ

8. สูจิโลมสุตฺตวณฺณนา

[209] สุโณติ ปูเรตีติ สูโต, อสฺสทมกาทิโกฯ

9. ทุติยสูจิโลมสุตฺตวณฺณนา

[210] เปสุญฺญูปสํหารวเสน อิโต สุตํ อมุตฺร, อมุตฺร วา สุตํ อิธ สูเจตีติ สูจโกฯ อนยพฺยสนํ ปาเปสิ มนุสฺเสติ สมฺพนฺโธฯ

10. กุมฺภณฺฑสุตฺตวณฺณนา

[211] วินิจฺฉยามจฺโจติ รญฺญา อฑฺฑกรเณ ฐปิโต วินิจฺฉยมหามตฺโตฯ โส หิ คามชนกายํ กูเฏติ วญฺเจตีติ คามกูฏโกติ วุจฺจติฯ เกจิ ‘‘ตาทิโส เอว คามเชฏฺฐโก คามกูฏโก’’ติ วทนฺติฯ สเมน ภวิตพฺพํ, ‘‘ธมฺมฏฺโฐ’’ติ วตฺตพฺพโตฯ รหสฺสงฺเค นิสีทนวเสน วิสมา นิสชฺชาว อโหสิฯ

กุมฺภณฺฑสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปฐมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยวคฺโค