10. ปุคฺคลสุตฺตวณฺณนา
[133] สมฏฺฐิกาโลติ สเมน อากาเรน ลทฺธพฺพอฏฺฐิกาโลฯ คิริปริกฺเขเปติ ปญฺจหิ คิรีหิ ปริกฺขิตฺตตฺตา ‘‘คิริปริกฺเขโป’’ติ ลทฺธนาเม ราชคเหฯ
ปุคฺคลสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ปฐมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
2. ทุติยวคฺโค
1. ทุคฺคตสุตฺตวณฺณนา
[134] ทุคฺคตนฺติ กิจฺฉชีวิกตฺตา สพฺพถา ทุกฺขํ คตํ อุปคตํฯ ตถาภูโต ปน ทลิทฺโท วราโก นาม โหตีติ วุตฺตํ ‘‘ทลิทฺทํ กปณ’’นฺติฯ หตฺถปาเทหีติ นิทสฺสนมตฺตํ, อญฺเญหิปิ สรีราวยเวหิ ทุสฺสณฺฐาเนหิ อุเปโต ทุรุเปโต เอวาติฯ
ทุคฺคตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
2. สุขิตสุตฺตวณฺณนา
[135] สุขิตนฺติ สญฺชาตสุขํฯ เตนาห ‘‘สุขสมปฺปิต’’นฺติอาทิฯ สุสชฺชิตนฺติ สุขุมุปกรเณหิ สพฺพถา สชฺชิตํฯ
สุขิตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
3. ติํสมตฺตสุตฺตวณฺณนา
[136] ธุตงฺคสมาทานวเสน, น อรญฺญวาสาทิมตฺเตนฯ สสํโยชนา สพฺพโส สํโยชนานํ อปฺปหีนตฺตา, น ปุถุชฺชนภาวโตฯ เอเกกวณฺณกาโลว คเหตพฺโพติ เอเตน มหิํสาทีนํ รสฺสทีฆปิงฺคลาทีสุ เอเกกาเนว คเหตฺวา ทสฺเสติฯ
ติํสมตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
4-9. มาตุสุตฺตาทิวณฺณนา
[137-142] ลิงฺคนิยเมน เจว จกฺกวาฬนิยเมน จาติ ‘‘ปุริสานญฺหิ มาตุคามกาโล, มาตุคามานญฺจ ปุริสกาโล’’ติ ยถา สตฺตสนฺตาเน ลิงฺคนิยโม นตฺถิ, เอวํ กทาจิ อิมสฺมิํ จกฺกวาเฬ นิพฺพตฺตนฺติ, กทาจิ อญฺญตรสฺมินฺติ จกฺกวาฬนิยโมปิ นตฺถิฯ เอวเมว ฐิเต
จกฺกวาเฬ มาตุคามกาเล นมาตาภูตปุพฺโพ นตฺถีติอาทินา ลิงฺคนิยเมน จกฺกวาฬนิยโม จ เวทิตพฺโพฯ เตนาห ‘‘เตสู’’ติอาทิฯ
มาตุสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
10. เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา
[143] เอกํ อปทานํ อาหริตฺวา ทสฺเสติ ‘‘เอวํ สํเวคํ ชเนตฺวา ภิกฺขู วิเสสํ ปาเปสฺสามี’’ติฯ จตูเหน อาโรหนฺติ จตุโยชนุพฺเพธตฺตาฯ ทฺวินฺนํ พุทฺธานนฺติ กกุสนฺธสฺส โกณาคมนสฺส จาติ อิเมสํ ทฺวินฺนํ พุทฺธานํฯ ‘‘ติวรา โรหิตสฺสา สุปฺปิยา’’ติ มนุสฺสานํ ตสฺมิํ ตสฺมิํ กาเล สมญฺญา ตตฺถ เทสนามวเสน ชาตาติ เวทิตพฺพา, ยถา เอตรหิ มาคธาติฯ
ปุน วสฺสสตนฺติ ปฐมวสฺสสตโต อุปริวสฺสสตํ ชีวนโก นาม มนุสฺโส นตฺถิฯ ปริหีนสทิสํ กตํ เทสนายฯ วฑฺฒิตฺวาติ ทสวสฺสายุกภาวโต ปฏฺฐาย ยาว อสงฺเขฺยยฺยายุกภาวา วฑฺฒิตฺวาฯ ‘‘ปริหีน’’นฺติ วตฺวา ตํ ปริหีนภาวํ ทสฺเสนฺโต ‘‘กถ’’นฺติอาทิมาหฯ ยํ อายุปฺปมาเณสูติ ยตฺตกํ อายุปฺปมาเณสูติฯ
เวปุลฺลปพฺพตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกาย-อฏฺฐกถาย
อนมตคฺคสํยุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ
