8. คหฏฺฐวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา

[264] ปุถุทฺทิสาติ พหุทิสาฯ กา ปน ตาติ อาห ‘‘จตสฺโส ทิสา จตสฺโส อนุทิสา จา’’ติฯ อนุทิสาคหเณน เจตฺถ อุทฺธํ อโธปิ คยฺหตีติ จ ทสฺเสติฯ ภูมิวาสิโนติ ภูมิปฏิพทฺธวุตฺติโนฯ เอเตน รุกฺขปพฺพตนิวาสิโนปิ คหิตา โหนฺติฯ จิรรตฺตสมาหิตจิตฺเตติ อุปจารปฺปนาฌานานิ อุปฺปาเทตฺวา อปริหีนชฺฌานตาย จิรกาลํ สมาหิตจิตฺเตฯ อาปาณโกฏิกนฺติ ชีวิตปริยนฺตํ ยาวชีวํฯ เอวมาทีติ อาทิ-สทฺเทน อวเสสปุญฺญกิริยวตฺถูนิ สงฺคณฺหาติฯ นิจฺจสีลวเสน ปญฺจหิ, นิยมสีลวเสน ทสหิฯ ปิ-สทฺเทน ตโต กติปเยหิ อุโปสถสีลวเสน อฏฺฐหิปีติ ทสฺเสติฯ ธมฺมิเกหีติ ธมฺมโต อนเปเตหิฯ ปมุโขติ ปโมกฺโขฯ

คหฏฺฐวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. สตฺถารวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา

[265] พฺรหฺมชาณุโกติ ทกฺขิณชาณุมณฺฑลํ ปถวิยํ ฐเปตฺวา วนฺทมาโน พฺรหฺมชาณุโก นาม ตถาภูโต หุตฺวาฯ ยชิตพฺพโต ยกฺโข, ปูชนีโยฯ เอวํ ปูชาวิเสสโยคโต สกฺโกติ อาห ‘‘โส ยกฺโขติ โส สกฺโก’’ติฯ สกฺกสฺส นมกฺการภาชนภูตญฺหิ ปุจฺฉนฺโต มาตลิ ‘‘โก นาม โส ยกฺโข’’ติ อาหฯ คุณเนมิตฺตเกหีติ คุณเหตุเกหิ อนนฺตานิ หิ พุทฺธานํ นามานิ, ตานิ จ โข สพฺพานิปิ คุณเนมิตฺตกาเนวฯ อนนฺตคุณตฺตาฯ วุตฺตญฺเหตํ –

‘‘อสงฺเขฺยยฺยานิ นามานิ, สคุเณน มเหสิโน;

คุเณน นามมุทฺเธยฺยํ, อปิ นามสหสฺสโต’’ติฯ –

ตสฺมา อโนมนามนฺติ ปริปุณฺณคุณนามนฺติ อตฺโถฯ สมติกฺกเมนาติ สมฺมา สมุจฺฉินฺทนวเสน อติกฺกมเนนฯ กิเลสารีนํ อเปตจโยติ อปจโย, โส อารมิตพฺพฏฺเฐน อาราโม เอเตสนฺติ อปจยารามาฯ เตนาห ‘‘วฏฺฏวิทฺธํสเน รตา’’ติฯ

สตฺถารวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ