เมนู

กตปุญฺญภาวํ พฺยญฺเชนฺตีติ พฺยญฺชนานิ , องฺคปจฺจงฺคานิฯ เตสํ ปริปุณฺณตฺตา ปริปุณฺณพฺยญฺชนํฯ ตํ ยกฺโข…เป.… ปูเรสีติ คาถาปูรณตฺถเมว หิ ภควา ตถารูปานิ อกาสิฯ อพฺยาธิตาติ อโรคาฯ ‘‘อพฺยถิตา’’ติ เกจิ ปฐนฺติ, สยสนฺตาสรหิตาติ อตฺโถฯ

‘‘หตฺถโย’’ติ วตฺตพฺเพ ‘‘หตฺถโก’’ติ วุตฺตํฯ อาฬวินครนฺติ อาฬวินครวาสิโน วทติฯ ภวติ หิ ตตฺรฏฺฐตาย ตํ-สทฺโท ยถา ‘‘คาโม อาคโต, มญฺจา อุกฺกุฏฺฐิํ กโรนฺตี’’ติฯ เอกโกลาหเลน วตฺตมาเนนฯ

สมฺปิณฺฑิตฺวาติ สนฺนิปติตฺวาฯ กามํ สมฺภาโร เตน กโตติ นตฺถิ, ยุทฺธตฺถํ ปน พหุโส อุสฺสาหสฺส กตตฺตา ‘‘ยุทฺธมาทิํ กตฺวา’’ติ วุตฺตํฯ ตเมว อาฬวกสุตฺตํ กเถสิ ตสฺสา เอว เทสนาย สนฺนิปติตปริสาย สปฺปายตฺตาฯ เตนาห ‘‘กถาปริ…เป.… อโหสี’’ติฯ จตูหิ วตฺถูหีติ จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิฯ ปริสนฺติ อตฺตโน ปริสํฯ ‘‘อิตรญฺจา’’ติปิ วทนฺติฯ

อาฬวกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกาย-อฏฺฐกถาย

ยกฺขสํยุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ

11. สกฺกสํยุตฺตํ

1. ปฐมวคฺโค

1. สุวีรสุตฺตวณฺณนา

[247] อภิยํสูติ ยุทฺธสชฺชาภิมุขา หุตฺวา คจฺฉิํสุฯ ตตฺราติ ตสฺมิํ อสุรานํ อภิยาเน อยํ ทานิ วุจฺจมานา อนุปุพฺพโต กถาฯ เตตฺติํส ปุริเส คเหตฺวาติ เตตฺติํส ปุริเส ปุญฺญกิริยาย สหายภูเต คเหตฺวาฯ ‘‘ยาวชีวํ มาตาปิตุภโร อสฺส’’นฺติอาทินา สมาทินฺนานิ สตฺต วตปทานิ ปูเรตฺวาฯ อธิคณฺหนฺตํ อภิภวนฺตํฯ ปุตฺตหตายาติ หตปุตฺตายฯ สา สุรา น โหติ, น สุรํ ปิวิมฺหาติ อธิปฺปาโยฯ ตโต ปฏฺฐายาติ ‘‘น สุรา’’ติ วุตฺตกาลโต ปฏฺฐายฯ ‘‘น สุรนฺติ น ทิพฺพนฺตีติ อสุรา’’ติ เกจิฯ เหฏฺฐิมตเล อนฺโตภูมิยํ อายามโต ทสโยชนสหสฺสํฯ

อุรคาทิสหจริตานิ ฐานานิ อุรคาทีนีติ อาห ‘‘อุรคาทีสุ ปญฺจสุ ฐาเนสู’’ติฯ ปฐมาลินฺเทติ ปฐเม ปริภณฺเฑฯ ปญฺจโยชนสหสฺสวิตฺถารปุถุพหลาหิ สิเนรุสฺส จตูสุปิ ปสฺเสสุ จตฺตาโร ปริภณฺฑาฯ สิเนรุสฺส หิ ตสฺมิํ ตสฺมิํ ปสฺเส ยุคนฺธราทีสุ ปญฺจสตปริตฺตทีปปริวาเร มหาทีเป จ ลภิตพฺพสฺส มหโต อตฺถสฺส วเสน มหตฺถาฯ กุปิตาวิลจิตฺตาติ กุปิเตน โกเปน อากุลจิตฺตาฯ ยุทฺเธสีติ ยุทฺเธสิโนฯ เสเสสูติ เสเสสุ ปริภณฺเฑสุฯ เสสาติ สุปณฺณาทโยฯ

วมฺมิกมกฺขิกาติ สปกฺขิกอุปจิกาฯ โอสกฺกิตฺวาติ ปิฏฺฐิภาเคน นิวตฺติตฺวาฯ

ปมาทํ อาปาเทสีติ สกฺกสฺส อาณาย ปมาทํ อาปชฺชิฯ สฏฺฐิโยชนํ วิตฺถาเรนฯ สุวณฺณมหาวีถินฺติ สุวณฺณมยภูมิชคติวีถิํฯ

อนุฏฺฐหนฺโตติ อุฏฺฐานํ กายิกวีริยํ อกโรนฺโตฯ อวายมนฺโตติ วายามํ เจตสิกวีริยํ อกโรนฺโตฯ กิญฺจิ กิจฺจนฺติ กสิวาณิชฺชาทิเภทํ อญฺญตรํ กิจฺจํ กตฺตพฺพกมฺมํฯ วรนฺติ ปวรํฯ เตนาห ‘‘อุตฺตม’’นฺติฯ