ธมฺมตาย สมาทิณฺณนฺติ กสฺสจิ สนฺติเก อคฺคเหตฺวา สยเมว ตสฺมิํ ขเณ สํยตา โหมาติ ยถาสํยตาฯ ตติยปเทนาติ ‘‘สิกฺเขม สุสีลฺย’’นฺติ อิมินา ปเทนฯ เสสาติ วุตฺตาวเสสาฯ ติสฺโส อทินฺนาทานมิจฺฉาจารสุราปานวิรติโยฯ คหิตา โคพลีพทฺทญาเยนฯ ฉาตกํ ทุพฺภิกฺขญฺจ เอตฺถาติ ฉาตกทุพฺภิกฺขา, ชิฆจฺฉาทุพฺภิกฺขาพหุลายาติ อตฺโถฯ ปิสาจยกฺขโยนิยาติ เปตฺติวิสยสทิสยกฺขโยนิยา อปิ นาม มุจฺเจมาติ โยชนาฯ

ปิยงฺกรสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. ปุนพฺพสุสุตฺตวณฺณนา

[241] วสนฏฺฐานคฺคหเณน รตฺติฏฺฐานทิวาฏฺฐานาทโย สงฺคณฺหาติฯ ทฺวาทสหตฺถมตฺตเมว คณฺหาติ ปกติสญฺจรณูปจารมตฺตพฺยาปนโตฯ ยถาปริสนฺติ ปริสานุรูปํ, ยตฺถ ยตฺถ ปริสา ติฏฺฐติ, ตํ ตํ ฐานํ คจฺฉติ ปริสปริยนฺติกตฺตาฯ สตฺถุ มุขวิการาภาวโต ปเวสานุญฺญํ สลฺลกฺเขนฺตี ‘‘นูน อยํ กตาธิการา ภวิสฺสตี’’ติ อนุมานสิทฺธํ อุปนิสฺสยํ ทิสฺวาฯ เอกีภาวคมเนนาติ หตฺถปาสูปคมเนน ปริสาย มิสฺสีภาวปฺปตฺติยาฯ ปุตฺตกาติ ปุตฺตปุตฺติโยฯ อนุกมฺปายญฺหิ ก-สทฺโทฯ

นิพฺพานารมฺมเณน อริยมคฺเคน มุญฺจิยมานา คนฺถา ‘‘นิพฺพานํ อาคมฺม ปมุจฺจนฺตี’’ติ วุตฺตาฯ เวลาติกฺกนฺตาติ ปมาณโต ปริจฺฉินฺทิตุํ น สกฺกาติ อาห ‘‘ปมาณาติกฺกนฺตา’’ติฯ ปิยายนาติ อาสีสนาฯ อาสีสนํ เปมวเสน เปมวตฺถุโน เอสนา ปตฺถนาว โหตีติ อาห ‘‘มคฺคนา ปตฺถนา’’ติฯ ตโตติ ปิยปุตฺตาทิโตฯ ปาณีนนฺติ สามิอตฺเถ ปุถุวจนํ ทุกฺขสทฺทาเปกฺขํฯ เก โมเจตีติ โมจนกิริยาย กมฺมํ ปุจฺฉติ? อิภโร ปน อตฺถวเสน วิภตฺติวิปริณาโมติ ‘‘ปาณิเนติ อาหริตฺวา วตฺตพฺพ’’นฺติ อาหฯ อภิสมฺพุธนฺติ อภิสมฺพุธนฺโตฯ เตนาห ‘‘อภิสมฺพุทฺโธ’’ติฯ สทฺธมฺมสฺสาติ อุปโยคตฺเถ สามิวจนนฺติ อาห ‘‘สทฺธมฺมเมว อชานิตฺวา’’ติฯ

ปุตฺตสฺส อนุโมทนํ กโรนฺตีติ ปุตฺตสฺส ปฏิปตฺติอนุโมทนํ กโรนฺตีฯ