เมนู

9. วนสํยุตฺตํ

1. วิเวกสุตฺตวณฺณนา

[221] สํเวเชตุกามาติ อตฺถโต สํเวคํ อุปฺปาเทตุกามาฯ ตถาภูตา นํ กิเลสสงฺคณิกาทิโต วิเวเจตุกามา นาม โหตีติ วุตฺตํ ‘‘วิเวกํ ปฏิปชฺชาเปตุกามา’’ติฯ พาหิเรสูติ โคจรชฺฌตฺตโต พหิภูเตสุฯ ปุถุตฺตารมฺมเณสูติ รูปาทินานารมฺมเณสุฯ จรตีติ ปวตฺตติฯ ตฺวํ ชโนติ ตฺวํ อตฺตโน กิเลเสหิ ชนนโต วิสุํ ชาโต ตาทิเส เอว อญฺญสฺมิํ ชเน อิมํ อโยนิโสมนสิการวเสน ปวตฺตมานํ ฉนฺทราคํ วินยสฺสุ วิโนเทหิฯ สตํ ตํ สารยามเสติ นิยฺยานิกสาสเน ปพฺพชิตฺวา สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺญวาเสน จ สติมนฺตํ ปณฺฑิตํ ตํ มยมฺปิ ยถาอุปฺปนฺนํ วิตกฺกํ วิโนทนาย สารยาม, สตํ วา สปฺปุริสานํ กิเลสวิคมนธมฺมํ ปฏิปชฺชิตฺวา วสนฺตํ ตํ สารยาม วฏฺฏทุกฺขํฯ ปาตาลนฺติ โมหปาตาลํ กิเลสรโช, ตเทว ‘‘ปาตาล’’นฺติ วุตฺตํฯ มา อวหรีติ เหฏฺฐา ทุคฺคติโสตํ มา อุปเนสิฯ สิตนฺติ สมฺพนฺธํฯ เตนาห ‘‘สรีรลคฺค’’นฺติฯ วิเวกมาปนฺโนติ กิเลสวิเวกํ สมถวิปสฺสนาภาวนมาปนฺโนฯ อุตฺตมวีริยนฺติ อุสฺโสฬฺหิลกฺขณปฺปตฺตํ วีริยํ, จตุพฺพิธํ สมปฺปธานวีริยํ วา สมฺปตฺตํฯ ปคฺคยฺหาติ อาโรเปตฺวาฯ ปรมวิเวกนฺติ ปรมํ สมุจฺเฉทวิเวกํฯ

วิเวกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อุปฏฺฐานสุตฺตวณฺณนา

[222] กายทรโถ โหติเยว นิยเมน, น จิตฺตทรโถ ตสฺส มคฺเคเนว สมุคฺฆาฏิตตฺตาฯ

ชราตุโรติ ชราภิภวเนน อาตุโรเยวฯ ปททฺวเยปิ เอเสว นโยฯ อุปริฏฺฐตาย ปริโต ทีฆปุถุลตาย อติวิย วิชฺฌตีติ สตฺติสลฺลคฺคหณํฯ เอวํ หิสฺส ตณฺหาสลฺลสฺส สทิสตาฯ