อฏฺฐุปฺปตฺติวเสนาติ การณสมุฏฺฐานวเสนฯ ตทสฺส อฏฺฐุปฺปตฺติํ วิภาเวตุํ ‘‘สงฺฆมชฺเฌ’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ปฏิภานสมฺปนฺนวาจาย อญฺเญ อีสติ อภิภวตีติ วงฺคีโสฯ เตนาห ‘‘ปฏิภานสมฺปตฺติ’’นฺติอาทิฯ

กิเลสุมฺมุชฺชนสตานีติ ราคาทิกิเลสานํ รชฺชนทุสฺสนาทินเยหิ สวิสเย อโยนิโส อุฏฺฐานานิฯ ยทิ อเนกานิ สตานิ, อถ กสฺมา ‘‘อุมฺมคฺคปถ’’นฺติ? วุตฺตนฺติ อาห ‘‘วฏฺฏปถตฺตา ปน ปถ’’นฺติฯ ราคโทสโมหมานทิฏฺฐิวเสน ราคขิลาทีนิ ปญฺจขิลานิฯ วิภชนฺตนฺติ วิภชนวเสน กเถนฺตํฯ วิภชิตฺวาติ ญาเณน วิเวเจตฺวาฯ

อมเต อกฺขาเตติ อมตาวเห ธมฺเม เทสิเตฯ ธมฺมสฺส ปสฺสิตาโร สจฺจสมฺปฏิเวเธนฯ อสํหีรา ทิฏฺฐิวาเตหิฯ

อติวิชฺฌิตฺวาติ ปฏิวิชฺฌิตฺวาฯ อติกฺกมภูตนฺติ อติกฺกมนฏฺเฐน ภูตํฯ ทสทฺธานนฺติ ทสนฺนํ อุปฑฺฒานํฯ เตนาห ‘‘ปญฺจนฺน’’นฺติฯ ชานนฺเตนาติ ธมฺมสฺส สุทุลฺลภตํ ชานนฺเตนฯ

ปโรสหสฺสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. โกณฺฑญฺญสุตฺตวณฺณนา

[217] เอวํคหิตนาโมติ ‘‘อญฺญาสิ วต, โภ, โกณฺฑญฺโญ’’ติ สตฺถุ วจนํ นิสฺสาย ภิกฺขูหิ อญฺเญหิ โกณฺฑญฺญนามเกหิ วิเสสนตฺถํ เอวํคหิตนาโมฯ ทฺวาทสนฺนํ สํวจฺฉรานํ วเสน จิรสฺสํฯ ฉทฺทนฺตภวเนติ ฉทฺทนฺตนาคราชภวนฏฺฐาเนฯ ปญฺญวา มหาสาวโก รตฺตญฺญุตายฯ ‘‘ทสสหสฺสจกฺกวาเฬ เทวมนุสฺสานนฺติ ทสสหสฺสจกฺกวาเฬ เทวานํ, อิมสฺมิํ จกฺกวาเฬ เทวมนุสฺสานญฺจาติ เอวํ ทสสหสฺสจกฺกวาเฬ เทวมนุสฺสาน’’นฺติ วทนฺติฯ อคฺคนฺติอาทิโตฯ ตตฺถาติ มนฺทากินิตีเรฯ

วสฺสคฺเคนาติ วสฺสปฏิปาฏิยาฯ ตนฺติ อญฺญาสิโกณฺฑญฺญตฺเถรํฯ มหาพฺรหฺมานํ วิย โลกิยมนุสฺสา หรายนฺติฯ