11. สงฺคารวสุตฺตวณฺณนา

[207] ปจฺเจตีติ ปตฺติยายติ สทฺทหติฯ ตถาภูโต จ ตมตฺถํ นิกาเมนฺโต นาม โหตีติ วุตฺตํ ‘‘อิจฺฉติ ปตฺเถตี’’ติฯ สาธุ, ภนฺเตติ เอตฺถ สาธุ-สทฺโท อายาจนตฺโถ, น อภินนฺทนตฺโถติ ‘‘อายาจมาโน อาหา’’ติ วตฺวา อายาจเน การณํ ทสฺเสนฺโต ‘‘เถรสฺส กิรา’’ติอาทิมาหฯ อุทกสุทฺธิโก น เอกํเสน อปายูปโค, ลทฺธิยา ปน สาวชฺชกิเลสภูตภาวโต อายาจติฯ อญฺญํ การณํ อปทิสนฺโต ‘‘อปิจา’’ติอาทิมาหฯ ผลภูโต อตฺโถ เอตสฺสาติ อตฺถวสํ, การณนฺติ อาห ‘‘อตฺถานิสํสํ อตฺถการณ’’นฺติฯ ปปญฺจสูทนิยํ ปน ผเลเนว อรณียโต อตฺโถ, การณนฺติ กตฺวา ‘‘อตฺโถ เอว อตฺถวโส, ตสฺมา ทฺเว อตฺถวเสติ ทฺเว อตฺเถ ทฺเว การณานี’’ติ วุตฺตํฯ

สงฺคารวสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. โขมทุสฺสสุตฺตวณฺณนา

[208] เอวํลทฺธนามํ ปิณฺฑาย ปาวิสีติ โยชนาฯ เอวเมวนฺติ เกนจิ อนิมนฺติเตน สยเมว อุปสงฺกมนฺเตฯ อผาสุกธาตุกนฺติ อยุตฺตรูปํฯ สภาธมฺมนฺติ สภาย จริตพฺพํ จาริตฺตธมฺมํฯ อสญฺจาเลตฺวาติ อาสนโต อวุฏฺฐาเปตฺวาฯ อุชุกเมว อาคจฺฉติ โลกคฺคนายโก ภควา สพฺพสตฺตุตฺตโม อตฺตโน อุตฺตริตรสฺส อภาวโต โลกสฺส อปจิติํ น ทสฺเสติฯ เย สพฺพโส สํกิเลเส ปชหนฺติ, เตว ปณฺฑิเต ‘‘สนฺโต’’ติ ทสฺเสติ ‘‘เอเต’’ติอาทินาฯ

โขมทุสฺสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกาย-อฏฺฐกถาย

พฺราหฺมณสํยุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ

8. วงฺคีสสํยุตฺตํ

1. นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา

[209] อาฬวิยนฺติ อาฬวินครสมีเปฯ อคฺคเจติเยติ โคตมกเจติยาทีหิ อุตฺตมเจติเยฯ ตํ กิร ภูมิรามเณยฺยกภาเวน มนุญฺญตาย ปธานยุตฺตตาทิสมฺปตฺติยา จ อิตรเจติเยหิ เสฏฺฐสมฺมตํฯ กปฺปตฺเถเรนาติ ‘‘กปฺโป’’ติ โคตฺตโต อาคตนาโม เถโร, สหสฺสปุราณชฏิลานํ อพฺภนฺตเร อยํ มหาเถโรฯ โอหีนโกติ เถเรสุ คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺเฐสุ วิหาเร เอว อวหีนโก ฐิโตฯ ตตฺถ การณมาห ‘‘วิหารปาโล’’ติอาทิฯ สมลงฺกริตฺวาติ สมํ อลงฺกาเรน อลงฺกริตฺวาฯ กุสลจิตฺตํ วิทฺธํเสติ ปวตฺติตุํ อปฺปทานวเสนฯ เอตสฺมินฺติ เอตสฺมิํ ราเค อุปฺปนฺเนฯ ‘‘เอกสฺมิ’’นฺติ วา ปาโฐ, เอกสฺมิํ วิสภาควตฺถุเก ราเค อุปฺปนฺเนฯ ธมฺโม วาติ มม จิตฺเต อุปฺปชฺชนกโต อญฺโญ ธมฺโม วาฯ เยน การเณน ปโร อนภิรติํ วิโนเทตฺวา อิทาเนว อภิรติํ อุปฺปาเทยฺย, ตํ การณํ กุโต ลพฺภาติ โยชนา, ตํ การณํ นตฺถีติ อตฺโถ, ตสฺส อภาวการณวจนํฯ

อนคาริยนฺติ อคารวิรหโต อนคารํ ปพฺพชฺชาฯ ตตฺถ นิยุตฺตตฺตา อนคาริยํ ก-การสฺส ย-การํ กตฺวา, ปพฺพชิตนฺติ อตฺโถฯ อาธาวนฺตีติ หทยํ อภิภวิตฺวา ธาวนฺติฯ อุคฺคตานนฺติ อุฬารานํ ปุตฺตาฯ เตนาห ‘‘มเหสกฺขา ราชญฺญภูตา’’ติฯ อุตฺตมปฺปมาณนฺติ สหสฺสปลํ สมนฺตาติ สมนฺตโตฯ ปริกิเรยฺยุนฺติ วิชฺเฌยฺยุํฯ เอตสฺมา สหสฺสาติ ยถาวุตฺตา ธนุคฺคหสหสฺสโตฯ อติเรกตรา อเนกสหสฺสาฯ อิตฺถิโย โอโลกนสิตลปิตโรทิตสเร ขิปนฺติโยฯ เนว มํ พฺยาธยิสฺสนฺติ เนว มํ นิชฺฌายิสฺสนฺติฯ ‘‘พฺยาธยิสฺสตี’’ติ ปาโฐติ วุตฺตํ ‘‘จาเลตุํ น สกฺขิสฺสตีติ อตฺโถ’’ติฯ ธมฺเม สมฺหีติ สเก สนฺติเก ปติฏฺฐิเต สาสนธมฺเมฯ เตนาห ‘‘อนภิรติํ วิโนเทตฺวา’’ติอาทิฯ

มคฺคนฺติ ‘‘มคฺโค’’ติ วตฺตพฺเพ ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตํฯ เตนาห ‘‘โส หิ นิพฺพานสฺส ปุพฺพภาคมคฺโคฺค’’ติฯ

นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ