เมนู

สพฺพญฺญุตญฺญาณํ ทีเปติ, ตสฺส หิ วเสน เอว นานาสภาเวสุ ภควา สมนฺตจกฺขุนา ปสฺสตีติ ‘‘สพฺเพ…เป.… ทสฺสโน’’ติ วุจฺจติฯ อรหตฺตํ สนฺธายาห, ตญฺหิ นิปฺปริยายโต ‘‘อนุตฺตร’’นฺติ วุจฺจติฯ

กฏฺฐหารสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. มาตุโปสกสุตฺตวณฺณนา

[205] อิโตติ มนุสฺสตฺตภาวโตฯ ปฏิคนฺตฺวาติ อภิคนฺตฺวาฯ สคฺเค หิ นิพฺพตฺตนฺโต กมฺมผเลน ธมฺมตาวเสน ปฏิสนฺธิกาลโต ปฏฺฐาย อภิรติวเสน อภิรมติ เอว นามาติฯ

มาตุโปสกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ภิกฺขกสุตฺตวณฺณนา

[206] วิรูปํ คนฺธํ ปสวตีติ วิสฺโส, ทุคฺคนฺโธฯ พาหิตฺวาติ อตฺตโน สนฺตานโต พหิกตฺวา นีหริตฺวาฯ ตํ ปน อนวเสสโต ปชหนนฺติ อาห ‘‘อคฺคมคฺเคน ชหิตฺวา’’ติฯ สงฺขายติ สมฺมเทว ปริจฺฉินฺทติ เอตายาติ สงฺขา, ญาณนฺติ อาห ‘‘สงฺขายาติ ญาเณนา’’ติฯ ภินฺนกิเลสตฺตาติ นิรุตฺตินเยน ภิกฺขุสทฺทสิทฺธิมาหฯ

ภิกฺขกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. สงฺคารวสุตฺตวณฺณนา

[207] ปจฺเจตีติ ปตฺติยายติ สทฺทหติฯ ตถาภูโต จ ตมตฺถํ นิกาเมนฺโต นาม โหตีติ วุตฺตํ ‘‘อิจฺฉติ ปตฺเถตี’’ติฯ สาธุ, ภนฺเตติ เอตฺถ สาธุ-สทฺโท อายาจนตฺโถ, น อภินนฺทนตฺโถติ ‘‘อายาจมาโน อาหา’’ติ วตฺวา อายาจเน การณํ ทสฺเสนฺโต ‘‘เถรสฺส กิรา’’ติอาทิมาหฯ อุทกสุทฺธิโก น เอกํเสน อปายูปโค, ลทฺธิยา ปน สาวชฺชกิเลสภูตภาวโต อายาจติฯ อญฺญํ การณํ อปทิสนฺโต ‘‘อปิจา’’ติอาทิมาหฯ ผลภูโต อตฺโถ เอตสฺสาติ อตฺถวสํ, การณนฺติ อาห ‘‘อตฺถานิสํสํ อตฺถการณ’’นฺติฯ ปปญฺจสูทนิยํ ปน ผเลเนว อรณียโต อตฺโถ, การณนฺติ กตฺวา ‘‘อตฺโถ เอว อตฺถวโส, ตสฺมา ทฺเว อตฺถวเสติ ทฺเว อตฺเถ ทฺเว การณานี’’ติ วุตฺตํฯ

สงฺคารวสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. โขมทุสฺสสุตฺตวณฺณนา

[208] เอวํลทฺธนามํ ปิณฺฑาย ปาวิสีติ โยชนาฯ เอวเมวนฺติ เกนจิ อนิมนฺติเตน สยเมว อุปสงฺกมนฺเตฯ อผาสุกธาตุกนฺติ อยุตฺตรูปํฯ สภาธมฺมนฺติ สภาย จริตพฺพํ จาริตฺตธมฺมํฯ อสญฺจาเลตฺวาติ อาสนโต อวุฏฺฐาเปตฺวาฯ อุชุกเมว อาคจฺฉติ โลกคฺคนายโก ภควา สพฺพสตฺตุตฺตโม อตฺตโน อุตฺตริตรสฺส อภาวโต โลกสฺส อปจิติํ น ทสฺเสติฯ เย สพฺพโส สํกิเลเส ปชหนฺติ, เตว ปณฺฑิเต ‘‘สนฺโต’’ติ ทสฺเสติ ‘‘เอเต’’ติอาทินาฯ

โขมทุสฺสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกาย-อฏฺฐกถาย

พฺราหฺมณสํยุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ