เมนู

ทสธา ทสาติ ทสกฺขตฺตุํ ทสฯ อญฺญนฺติ ปญฺจสตาธิกสหสฺสโต อญฺญํฯ ปุญฺญภาคิโนติ วิวฏฺฏนิสฺสิตปุญฺญสฺส ภาคิโน ตสฺสา เทสนาย เอตฺตกา สตฺตา ชาตาติ คเณตุํ อหํ น สกฺโกมีติ ทสฺเสติฯ พฺรหฺมธมฺมเทสนนฺติ พฺรหฺมุนา วุตฺตํ อาหฯ

อนฺธกวินฺทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อรุณวตีสุตฺตวณฺณนา

[185] อภิภู สมฺภโวติ เตสํ ทฺวินฺนํ มหาเถรานํ นามานิฯ เตสํ วิภาคํ ทสฺเสตุํ ‘‘เตสู’’ติอาทิ วุตฺตํฯ เอเต ทฺเว ตสฺส ภควโต อคฺคสาวกาติ ทสฺเสติฯ อวชฺฌายนฺตีติ เหฏฺฐา กตฺวา จินฺเตนฺติฯ ขิยฺยนฺติ ตํ ลามกโต จินฺเตตพฺพตํ ปาเปนฺติ ปาปกตํ กโรนฺติฯ วิตฺถารยนฺตาติ ตเมว ลามกโต จินฺเตตพฺพตํ เวปุลฺลํ ปาเปนฺตาฯ สพฺเพ ปาสณฺฑา อตฺตโน อตฺตโน สมเย สิทฺธนฺเต สพฺเพ เทวมนุสฺสา อตฺตโน อตฺตโน สมเย ปฏิลาเภ ปฏิลทฺธอตฺเถ ปุริสการํ วณฺณยนฺตีติ โยชนาฯ

อารมฺภวีริยนฺติ มจฺจุเสนาสงฺขาตกิเลสธุนเน อารมฺภวีริยํ, ยา ‘‘อารมฺภธาตู’’ติ วุจฺจติ นิกฺกมวีริยนฺติ โกสชฺชปฏิปกฺขภูตํ วีริยํ, ยา ‘‘นิกฺกมธาตู’’ติ วุจฺจติฯ ปโยคํ กโรถาติ ปรํ ปรํ ฐานํ อกฺกมนโต ตโตปิ พลวตรํ ภาวนาภิโยคํ ปวตฺเตถาติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘ปรกฺกมถา’’ติฯ กิเลสเสนา นาม ราคาทิกิเลสสมูโห, โส มรณปจฺจยภาวโต ‘‘มจฺจุโน เสนา’’ติ วุจฺจติฯ ตญฺหิ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘มหาเสเนน มจฺจุนา’’ติ (ม. นิ. 3.272, 275, 276)ฯ ขนฺธานํ ปฐมาภินิพฺพตฺติ ชาติ, ตทญฺญํ ปน เตสํ ปฏิปาฏิ ปวตฺตํ สํสาโรติ อธิปฺปาเยนาห ‘‘ชาติญฺจ สํสารญฺจา’’ติฯ ยสฺมา ‘‘เอกมฺปิ ชาติํ ทฺเวปิ ชาติโย’’ติอาทีสุ ตสฺมิํ ตสฺมิํ ภเว อาทานนิกฺเขปปริจฺฉินฺนขนฺธปฺปวตฺติ ‘‘ชาตี’’ติ วุจฺจติ, สา เอว ยาว ปรินิพฺพานา อปราปรํ ปวตฺตมาโน สํสาโร ‘‘อิโต จิโต สํสรณ’’นฺติ กตฺวา, ตสฺมา อาห ‘‘ชาติสงฺขาตํ วา สํสาร’’นฺติฯ ปริจฺเฉทนฺติ ปริโยสานํฯ โอภาสํ ผรีติ สมฺพนฺโธฯ