เมนู

6. พฺรหฺมโลกสุตฺตวณฺณนา

[177] ปจฺเจกํ ทฺวารพาหนฺติ ปจฺเจกํ ทฺวารพาหํฯ ปจฺเจก-สทฺโท เจตฺถ อาวุตฺติวเสน เวทิตพฺโพ; ‘‘ปจฺเจกํ ปจฺเจก’’นฺติ อาห ‘‘เอเกโก เอเกก’’นฺติฯ เตสุ หิ เอโก ปจฺเจกพฺรหฺมา คนฺธกุฏิยา เอกทฺวารพาหํ นิสฺสาย ฐิโต, อปโร อญฺญํฯ ปจฺเจกพฺรหฺมาติ จ เอกจารี พฺรหฺมา, น ปริสจารี พฺรหฺมาติ อตฺโถฯ สมิทฺธิ นาม สคฺเค สุขุปกรเณหิ, พฺรหฺมานญฺจ ฌานํ สุขุปกรณนฺติ ฌานสุเขน สมิทฺโธติฯ สมฺปตฺติยา เวปุลฺลปฺปตฺตตา พฺรหฺมานญฺจ อภิญฺญาคุเณหิ เวปุลฺลปฺปตฺตีติ อาห ‘‘ผีโตติ อภิญฺญาปุปฺเผหิ สุปุปฺผิโต’’ติฯ อสหนฺโตติ นสหนฺโต นโรเจนฺโตฯ

สตปทนฺติ สตสทฺโทฯ รูปวเสนาติ รูปสทฺทวเสน, รูปสทฺเทน สทฺธินฺติ อตฺโถฯ ตถา ปนฺติวเสนาติ เอตฺถาปิฯ เอกจฺเจติ เอเก มิคารี, เตสํ พฺยคฺฆีนิสารูปกานํ ปญฺจสตานีติ อตฺโถฯ ‘‘กสฺส อญฺญสฺส อุปฏฺฐานํ คมิสฺสามี’’ติ วิมานสมฺปตฺติยํ วิมฺหยกฺขิโก อหงฺการวเสน วทติฯ รณนฺติ นินฺทนฺติ เอเตหีติ รณา, โทสาฯ วิโรธิปจฺจยสนฺนิปาเต วิการุปฺปตฺติ รุปฺปนํ รูปสฺส ปเวธนนฺติ อาห ‘‘สีตาทีหิ จ นิจฺจํ ปเวธิต’’นฺติฯ สุเมโธ สุนฺทรปญฺโญ โส สตฺถา รูเป น รมติ, กิํ ปน มนฺทปญฺโญ รูเป สรณญฺจ ปเวธิตญฺจ อปสฺสนฺโต รมสีติ อธิปฺปาโยฯ

พฺรหฺมโลกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. โกกาลิกสุตฺตวณฺณนา

[178] ปมาณกรานํ ราคาทีนํ อภาวโต ขีณาสโว ราคาทิวเสน น สกฺกา อิมํ ปมาตุนฺติ อปฺปเมยฺโย, อปฺปเมยฺยานิ วา จตฺตาริ อริยสจฺจานิ วิชฺฌิตฺวา ฐิตตฺตา ปมิตํ ปเมยฺยํ ตสฺส กโต ปริเมยฺโย นตฺถิฯ เตนาห ‘‘ขีณาสโว…เป.… ทีเปตี’’ติฯ นฺติ ขีณาสวํฯ ปเมตุํ รนฺธคเวสี หุตฺวา วชฺชโต ปริจฺฉินฺทิตุํฯ ยถาสภาวโต ตสฺส มินเน นิหีนปญฺญตาย อวกุชฺชปญฺญํ

โกกาลิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. กตโมทกติสฺสสุตฺตวณฺณนา

[179] กิํ กุสลคเวสิตาย ‘‘กิํ กุสลํ อกุสล’’นฺติอาทินา กินฺติ สุณาติ เอตายาติ กิสฺส วา วุจฺจติ ปญฺญา

กตโมทกติสฺสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ตุรูพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา

[180] อาพาโธ เอตสฺส อตฺถีติ อาพาธิโกฯ อนนฺตรสุตฺเตติ อนาคตานนฺตเร สุตฺเตฯ วราโกติ อนุคฺคหวจนเมว, น นิปฺปริยาเยน วุตฺตวจนํฯ ปิยสีลาติ อิมินา เอตสฺมิํ อตฺเถ นิรุตฺตินเยน ‘‘เปสลา’’ติ ปทสิทฺธีติ ทสฺเสติฯ กพรกฺขีนีติ พฺยาธิพเลน ปริภินฺนวณฺณตาย กพรภูตานิ อกฺขีนิฯ ยตฺตกนฺติ ยํ ตฺวํ ภควโต วจนํ อญฺญถา กโรสิ, ตตฺตกํ ตยา อปรทฺธํ, ตสฺส ปมาณํ นตฺถีติ อตฺโถฯ ยสฺมา อนาคามิโน นาม กามจฺฉนฺทพฺยาปาทา ปหีนา โหนฺติ, ตฺวญฺจ ทิฏฺโฐ กามจฺฉนฺทพฺยาปาทวเสน อิธาคโต, ตสฺมา ยาว เต อิทํ อปรทฺธนฺติ อยเมเวตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ

อทิฏฺฐิปฺปตฺโตติ อปฺปตฺตทิฏฺฐินิมิตฺโตฯ คิลวิโส วิย วิสํ คิลิตฺวา ฐิโต วิยฯ กุฐาริสทิสา มูลปจฺฉินฺทนฏฺเฐนฯ อุตฺตมตฺเถติ อรหตฺเตฯ ขีณาสโวติ วทติ สุนกฺขตฺโต วิย อเจลํ โกรกฺขตฺติยํฯ โย อคฺคสาวโก วิย ปสํสิตพฺโพ ขีณาสโว, ตํ ‘‘ทุสฺสีโล อย’’นฺติ โย วา วทติฯ สมโกว วิปาโกติ ปสํสิยนินฺทา วิชฺชมานคุณปริธํสนวเสน ปวตฺตา ยาว มหาสาวชฺชตาย กฏุกตรวิปากา, ตาว นินฺทิยปสํสาปิ มหาสาวชฺชตาย สมวิปากา ตตฺถ อวิชฺชมานคุณสมาโรปเนน อตฺตโน ปเรสํ มิจฺฉาปฏิปตฺติเหตุภาวโต ปสํสิเยน ตสฺส สมภาวกรณโต จฯ โลเกปิ หิ อยํ ปุเร สมณคารยฺโห โหติ, ปเคว ทุปฺปฏิปนฺนทุปฺปฏิปนฺโนติ สมํ กโรนฺตีติฯ

สเกนาติ อตฺตโน สาปเตยฺเยนฯ อยํ อปฺปมตฺตโก อปราโธ ทิฏฺฐธมฺมิกตฺตา สปฺปติการตฺตา จ ตสฺสฯ อยํ มหนฺตตโร กลิ กตูปจิตสฺส สมฺปรายิกตฺตา อปฺปติการตฺตา จฯ