5. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา

[176] เตโชกสิณปริกมฺมํ กตฺวาติ ‘‘เตโชกสิณปริกมฺมชฺฌานํ สมาปชฺชิสฺสามี’’ติ จิตฺตุปฺปาโท เอเวตฺถ เตโชกสิณปริกมฺมํฯ น หิ พุทฺธานํ อญฺเญสํ วิย ตตฺถ ฌานสมาปชฺชเนน ปริกมฺมปปญฺโจ อตฺถิ สพฺพตฺเถว จิณฺณวสีภาวสฺส ปรมุกฺกํสภาวปฺปตฺตตฺตาฯ ตสฺส กิร พฺรหฺมุโน ‘‘ยถาหํ เอวํ มหานุภาโว อญฺโญ นตฺถี’’ติ ลทฺธิ, ยํ สนฺธาย วุตฺตํ – ‘‘นตฺถิ โส สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา, โย อิธ อาคจฺเฉยฺยา’’ติฯ ภควา ตสฺส ตํ ลทฺธิํ วิสฺสชฺเชตุํ เตโชธาตุํ สมาปชฺชิตฺวา ตสฺส อุปริ อากาเส นิสีทิฯ เตน วุตฺตํ ‘‘เตโชธาตุํ…เป.… ตถาคตํ ทิสฺวา’’ติฯ อฏฺฐิเวธํ วิยํ วิชฺฌิตพฺโพ อฏฺฐิเวธี, ยถา อฏฺฐิํ วิชฺฌิตฺวา อฏฺฐิมิญฺชํ อาหจฺจ ติฏฺฐติ, เอวํ วิชฺฌิตพฺโพติ อตฺโถฯ อยํ ปน อฏฺฐิเวธี วิย อฏฺฐิเวธี, ยถา โส ลทฺธิํ วิสฺสชฺเชติ, เอวํ ปฏิปชฺชิตพฺโพติ อตฺโถฯ เสสานนฺติ มหากสฺสปมหากปฺปินอนุรุทฺธตฺเถรานํฯ

อญฺญพฺรหฺมสรีรวิมานาลงฺการาทีนํ ปภาติ พฺรหฺมานํ สรีรปฺปภา วิมานปฺปภา อลงฺการวตฺถาทีนํ ปภาติ อิมสฺมิํ พฺรหฺมโลเก อิมา สพฺพา ปภา อตฺตโน ปภสฺสรภาเวน อภิภวนฺตํฯ นตฺถิ เม สาติ อิทานิ เม สา ทิฏฺฐิ นตฺถิ, ‘‘นตฺถิ โส สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา, โย อิธ อาคจฺเฉยฺยา’’ติ อยํ ลทฺธิ นตฺถิฯ เตนาห ‘‘ตตฺราสฺส…เป.… ปหีนา’’ติฯ เอตฺถาติ เอตสฺมิํ สมาคเมฯ ยถา ตสฺส พฺรหฺมุโน สพฺพโส ทิฏฺฐิคตํ วิมุจฺจติ ธมฺมจกฺขุ อุปฺปชฺชติ, เอวํ มหนฺตํ ธมฺมเทสนํ เทเสสิฯ

‘‘อชฺชาปิ เต, อาวุโส’’ติอาทินา วุตฺเตน ตตฺตเกเนวฯ สรูเปน วุตฺตาติ ปฐเมน ปาเทน จตสฺโส, ทุติเยน เอกนฺติ เอวํ ปญฺจ อภิญฺญา สรูเปน วุตฺตาฯ กสฺมา เอตฺถ ทิพฺพโสตํ นาคตนฺติ? อาห ‘‘ตาสํ วเสน อาคตเมวา’’ติฯ เยน อิมา โลกุตฺตรา อภิญฺญา อธิคตา, น ตสฺส ทิพฺพโสตสมฺปาทนํ ภาริยํ ปฏิปกฺขวิคเมน สุเขเนว อิชฺฌนโตฯ

อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ