8. กกุธสุตฺตวณฺณนา

[99] ‘‘นนฺทามี’’ติ วุตฺเต นนฺที นาม ปพฺพชิตสฺส มลนฺติ โจเทตุกาโม เทวปุตฺโต ‘‘นนฺทสี’’ติ ปุจฺฉิฯ อถสฺส ภควา ตํ ปฏิกฺขิปนฺโต ‘‘กิํ ลทฺธา’’ติ? อาหฯ เตน ‘‘ตยา มม อธิปฺเปตนนฺทิยา อิธ ปจฺจโย เอว นตฺถิ, กุโต สา นนฺที’’ติ ทสฺเสติฯ เตนาห ‘‘ตุฏฺฐิ นามา’’ติอาทิฯ อถ เทวปุตฺโต นนฺทิยา อสติ โสเกน ภวิตพฺพํ, โสโก จ ปพฺพชิตสฺส มลนฺติ โจเทนฺโต อาห ‘‘เตน หิ, สมณ, โสจสี’’ติฯ ภควา ตมฺปิ ปฏิกฺขิปนฺโต ‘‘กิํ ชียิตฺถา’’ติอาทิมาหฯ กิํ มํ ชินาตีติ อตฺโถ?

ยทิ เต นนฺทิโสกา น สนฺติ หาสวตฺถุโน ลาภสฺส ชานิยา จ อภาวโต, เอกวิหาริโน ปน อรติยา ภวิตพฺพนฺติ อาห – ‘‘กจฺจิ ตํ เอกมาสีนํ, อรตี นาภิกีรตี’’ติฯ ตสฺมิมฺปิ ภควตา ปฏิกฺขิตฺเต อถ เนสมฺปิ นนฺทิโสการตีนํ อภาเว การณํ ปุจฺฉนฺโต ‘‘กถํ ตฺว’’นฺติ คาถมาห? อถสฺส ภควา ตํ การณํ ปเวเทนฺโต ‘‘อฆชาตสฺสา’’ติ คาถมาหฯ ตตฺถ อฆชาตสฺสาติ อเฆ ชาตสฺสฯ เตนาห ‘‘วฏฺฏทุกฺเข ฐิตสฺสา’’ติฯ ชาตตณฺหสฺส อปฺปหีนตณฺหสฺส วฏฺฏทุกฺขํ อาคตเมว การณสฺส อปฺปหีนตฺตาฯ ตสฺเสว หิ การณสฺส อปฺปหีนตํ ทสฺเสนฺโต ‘‘ทุกฺขี สุขํ ปตฺถยตีติ หิ วุตฺต’’นฺติ อาหฯ ทุกฺขปฺปวตฺติยา สาปิ ตณฺหาปฺปวตฺติ เตน ทสฺสิตาฯ อิตีติอาทินา วุตฺตเมวตฺถํ นิคมนวเสน ทสฺเสติฯ

กกุธสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. อุตฺตรสุตฺตวณฺณนา

[100] นวมนฺติ อุตฺตรสุตฺตํ เหฏฺฐา เทวตาสํยุตฺตวณฺณนายํ วุตฺตตฺถเมวฯ

อุตฺตรสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ