เอวํ วุตฺตสมฺปราโยติ เอเต สคฺคาติ เอวํ เหฏฺฐา วุตฺตสมฺปราโยฯ อุภินฺนนฺติ เอเตสํ ยถาวุตฺตานํ อุภินฺนํ ทุกฺกฏสุกฏกมฺมการีนํฯ ตโต จวิตฺวา ตโต นิรยสคฺคาทิโต จวิตฺวา มนุสฺเสสุ นิพฺพตฺตติฯ เตสุ โย มจฺฉรี มนุสฺเสสุ นิพฺพตฺโต, โส ทลิทฺโท หุตฺวา ปุพฺพจริยวเสน มจฺฉรีเยว โหนฺโต ทาราทิภรณตฺถํ มจฺฉกจฺฉปาทีนิ หนฺตฺวา ปุนปิ นิรเย นิพฺพตฺโตฯ อิตโร สุทฺธาสโย สมิทฺโธ หุตฺวา ปุพฺพจริยาวเสน ปุนปิ ปุญฺญานิ กตฺวา สคฺเค นิพฺพตฺเตยฺยฯ เตนาห ‘‘ปุน สมฺปราเยปิ ทุคฺคติสุคติเยว โหตี’’ติฯ

มจฺฉริสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ฆฏีการสุตฺตวณฺณนา

[50] ‘‘อุปปนฺนาเส’’ติ เส-การาคมํ กตฺวา นิทฺเทโส, ‘‘อุปปนฺนา’’อิจฺเจว อตฺโถติ อาห ‘‘นิพฺพตฺติวเสน อุปคตา’’ติฯ อตฺตโน สมฺปตฺติโต อวิหานโต อวิหา, เตสํ พฺรหฺมโลโก อวิหาพฺรหฺมโลโก, ตสฺมิํฯ อุปปตฺติสมนนฺตรเมวาติ ปฐมโกฏฺฐาเส เอวฯ อรหตฺตผลวิมุตฺติยาติ อเสกฺขวิมุตฺติยาฯ เสกฺขวิมุตฺติยา ปน อวิหูปปตฺติโต ปเคว วิมุตฺตาฯ มานุสํ เทหํ สมติกฺกมนฺติ จิตฺตุปกฺกิเลสปหานวเสนาติ ผเลน เหตุทสฺสนมิทนฺติ อาห ‘‘มานุสํ เทหนฺติ อิธ…เป.… วุตฺตานี’’ติฯ ทิวิ ภวํ ทิพฺพํ, พฺรหฺมตฺตภาวสญฺญิตํ ขนฺธปญฺจกํฯ ตตฺถ สํโยชนโกติ วุตฺตํ ‘‘ทิพฺพํ โยคนฺติ ปญฺจ อุทฺธมฺภาคิยสํโยชนานี’’ติฯ อิมสฺสาติ เทวปุตฺตสฺสฯ ‘‘หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุ’’นฺติ เตสํ ตฺวํ กุสลํ สพฺพาวชฺชปฺปหาเนน อนวชฺชตํ ภาสตีติ กุสลี วเทสิฯ อตฺเถน สทฺทสฺส อเภโทปจารํ กตฺวา คมฺภีรวจนํ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘คมฺภีรตฺถ’’นฺติ อตฺถสฺเสว คมฺภีรโต, น สทฺทสฺสฯ สมุจฺฉินฺนกามราคตาย สพฺพโส กามวิสยปฺปหาเนน นิรามิสพฺรหฺมจารี นาม อนาคามีฯ นิวาสนฏฺฐานภูโต สมาโน เอโก คาโม เอตสฺสาติ อาห ‘‘เอกคามวาสี’’ติฯ

ฆฏีการสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อาทิตฺตวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. ชราวคฺโค