8. สกลิกสุตฺตวณฺณนา

[38] ตนฺติ อุยฺยานํ สงฺขํ คตนฺติ สมฺพนฺโธฯ ธนุนา สเรน คหนฺติ โปถยนฺติ พาเธนฺตีติ ธนุคฺคหาฯ ตํ สมฺปฏิจฺฉีติ ตสฺสา สิลาย เหฏฺฐาภาเคน อุคฺคนฺตฺวา สมฺปฏิจฺฉิฯ สตฺถุ ปุญฺญานุภาเวน อุปหตตฺตา สยมฺปิ ปริปตนฺตี วาตํ อุปตฺถมฺเภติฯ อภิหนิ สตฺถารา อนาวชฺชิตตฺตาฯ ตญฺจ โข กมฺมผลวเสนาติ ทฏฺฐพฺพํฯ ตโต เอว ตโต ปฏฺฐาย ภควโต อผาสุ ชาตนฺติ เอเตนปิ อุปาทิณฺณกสรีเร นาม อนิฏฺฐาปิ สมฺผสฺสกา ปตนฺติ เอว ตถารูเปน กมฺมุนา กโตกาเสติ ทสฺเสติฯ อยํ วิหาโรติ คิชฺฌกูฏวิหาโรฯ อุชฺชงฺคโล น กตฺตพฺพปโรฯ วิสโมติ ภูมิภาควเสน วิสโมฯ สิวิกากาเรน สชฺชิโต มญฺโจ เอว มญฺจสิวิกาฯ

ภุสาติ ทฬฺหาฯ ทุกฺขาติ ทุกฺขมา ทุตฺติติกฺขาฯ ขราติ กกฺกสาฯ กฏุกาติ อนิฏฺฐาฯ อสาตาติ น สาตา อปฺปิยาฯ น อปฺเปตีติ น อุเปติฯ น อปฺปายนฺตีติ น ขมนฺติฯ เวทนาธิวาสนขนฺติยา สติสมฺปชญฺญยุตฺตตฺตา สพฺพสตฺตฏฺฐิตาหารสมุทยวตฺถุชาตสฺส อาทีนวนิสฺสรณานํ ปเคว สุปฺปฏิวิทิตตฺตา ยถา สมุทาจาโร จิตฺตํ นาภิภวติ, เอวํ สมฺมเทว อุปฏฺฐาปิตสติสมฺปชญฺญตฺตา วุตฺตํ ‘‘เวทนาธิวาสน…เป.… หุตฺวา’’ติฯ อปีฬิยมาโนติ อพาธิยมาโนฯ กามํ อนิฏฺฐาย เวทนาย ผุฏฺโฐ ตาย อปีฬิยมาโน นาม นตฺถิ, ปริญฺญาตวตฺถุกตฺตา ปน ตสฺสา วเส อวตฺตมาโน ‘‘อวิหญฺญมาโน’’ติ วุตฺโตฯ เตนาห ‘‘สมฺปริวตฺตสายิตาย เวทนานํ วสํ อคจฺฉนฺโต’’ติฯ

สีหเสยฺยนฺติ เอตฺถ สยนํ เสยฺยา, สีหสฺส วิย เสยฺยา สีหเสยฺยา, ตํ สีหเสยฺยํฯ อถ วา สีหเสยฺยนฺติ เสฏฺฐเสยฺยํ อุตฺตมเสยฺยํฯ สฺวายมตฺโถ อฏฺฐกถายเมว อาคมิสฺสติฯ ‘‘วาเมน ปสฺเสน เสนฺตี’’ติ เอวํ วุตฺตา กามโภคิเสยฺยาฯ ทกฺขิณปสฺเสน สยาโน นาม นตฺถิ ทกฺขิณหตฺถสฺส สรีรคฺคหณาทิโยคกฺขมโตฯ ปุริสวเสน เจตํ วุตฺตํฯ เอเกน ปสฺเสน สยิตุํ น สกฺโกนฺติ ทุกฺขุปฺปตฺติโตฯ อยํ สีหเสยฺยาติ อยํ ยถาวุตฺตา สีหเสยฺยาฯ เตชุสฺสทตฺตาติ อิมินา สีหสฺส อภีตภาวํ ทสฺเสติฯ ภีรุกชาติกา หิ เสสมิคา อตฺตโน อาสยํ ปวิสิตฺวา อุตฺราสพหุลา สนฺตาสปุพฺพกํ ยถา ตถา สยนฺติ, สีโห ปน อภิรุกภาวโต สโตการี ภิกฺขุ วิย สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาว สยติฯ เตนาห ‘‘ทฺเว ปุริมปาเท’’ติอาทิฯ ปุริมปาเทติ ทกฺขิณปุริมปาเท วามสฺส ปุริมปาทสฺส ฐปนวเสน ทฺเว ปุริมปาเท เอกสฺมิํ ฐาเน ฐเปตฺวาฯ ปจฺฉิมปาเทติ ทฺเว ปจฺฉิมปาเทฯ วุตฺตนเยเนว อิธาปิ เอกสฺมิํ ฐาเน ฐปนํ เวทิตพฺพํฯ ฐิโตกาสสลฺลกฺขณํ อภีรุกภาเวเนวฯ สีสํ ปน อุกฺขิปิตฺวาติอาทินา วุตฺตสีหกิริยา อนุตฺราสปพุชฺฌนํ วิย อภีรุกภาวสิทฺธา ธมฺมตาวเสเนวาติ เวทิตพฺพาฯ