อถ โข อายสฺมา นนฺโท อปเรน สมเยน อารญฺญิโก จ ปิณฺฑปาติโก จ ปํสุกูลิโก จ กาเมสุ จ อนเปกฺโข วิหาสีติฯ อฏฺฐมํฯ
9. ติสฺสสุตฺตํ
[243] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข อายสฺมา ติสฺโส ภควโต ปิตุจฺฉาปุตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสูนิ ปวตฺตยมาโนฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ ติสฺสํ เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ โข ตฺวํ, ติสฺส, เอกมนฺตํ นิสินฺโน ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสูนิ ปวตฺตยมาโน’’ติ? ‘‘ตถา หิ ปน มํ, ภนฺเต, ภิกฺขู สมนฺตา วาจาสนฺนิโตทเกน [วาจาย สนฺนิโตทเกน (ก.)] สญฺชมฺภริมกํสู’’ติ [สญฺชพฺภริมกํสูติ (?)]ฯ ‘‘ตถาหิ ปน ตฺวํ, ติสฺส, วตฺตา โน จ วจนกฺขโม; น โข เต ตํ, ติสฺส, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส, ยํ ตฺวํ วตฺตา โน จ วจนกฺขโมฯ เอตํ โข เต, ติสฺส, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส – ‘ยํ ตฺวํ วตฺตา จ อสฺส วจนกฺขโม จา’’’ติฯ
อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –
‘‘กิํ นุ กุชฺฌสิ มา กุชฺฌิ, อกฺโกโธ ติสฺส เต วรํ;
โกธมานมกฺขวินยตฺถญฺหิ, ติสฺส พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’’ติฯ นวมํ;
10. เถรนามกสุตฺตํ
[244] เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ เถรนามโก เอกวิหารี เจว โหติ เอกวิหารสฺส จ วณฺณวาทีฯ โส เอโก คามํ ปิณฺฑาย ปวิสติ เอโก ปฏิกฺกมติ เอโก รโห นิสีทติ เอโก จงฺกมํ อธิฏฺฐาติฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, อญฺญตโร ภิกฺขุ เถรนามโก เอกวิหารี เอกวิหารสฺส จ วณฺณวาที’’ติฯ
อถ โข ภควา อญฺญตรํ ภิกฺขุํ อามนฺเตสิ – ‘‘เอหิ ตฺวํ, ภิกฺขุ, มม วจเนน เถรํ ภิกฺขุํ อามนฺเตหิ – ‘สตฺถา ตํ, อาวุโส เถร, อามนฺเตตี’’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข โส ภิกฺขุ ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา เยนายสฺมา เถโร เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ เถรํ เอตทโวจ – ‘‘สตฺถา ตํ, อาวุโส เถร, อามนฺเตตี’’ติฯ ‘‘เอวมาวุโส’’ติ โข อายสฺมา เถโร ตสฺส ภิกฺขุโน ปฏิสฺสุตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ เถรํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, เถร, เอกวิหารี เอกวิหารสฺส จ วณฺณวาที’’ติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘ยถา กถํ ปน ตฺวํ, เถร, เอกวิหารี เอกวิหารสฺส จ วณฺณวาที’’ติ? ‘‘อิธาหํ, ภนฺเต, เอโก คามํ ปิณฺฑาย ปวิสามิ เอโก ปฏิกฺกมามิ เอโก รโห นิสีทามิ เอโก จงฺกมํ อธิฏฺฐามิฯ เอวํ ขฺวาหํ, ภนฺเต, เอกวิหารี เอกวิหารสฺส จ วณฺณวาที’’ติฯ
‘‘อตฺเถโส, เถร, เอกวิหาโร เนโส นตฺถีติ วทามิฯ อปิ จ, เถร, ยถา เอกวิหาโร วิตฺถาเรน ปริปุณฺโณ โหติ ตํ สุณาหิ, สาธุกํ มนสิ กโรหิ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข…เป.…ฯ ‘‘กถญฺจ , เถร, เอกวิหาโร วิตฺถาเรน ปริปุณฺโณ โหติฯ อิธ, เถร, ยํ อตีตํ ตํ ปหีนํ, ยํ อนาคตํ ตํ ปฏินิสฺสฏฺฐํ, ปจฺจุปฺปนฺเนสุ จ อตฺตภาวปฏิลาเภสุ ฉนฺทราโค สุปฺปฏิวินีโตฯ เอวํ โข, เถร, เอกวิหาโร วิตฺถาเรน ปริปุณฺโณ โหตี’’ติฯ
อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –
‘‘สพฺพาภิภุํ สพฺพวิทุํ สุเมธํ,
สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อนูปลิตฺตํ;
สพฺพญฺชหํ ตณฺหากฺขเย วิมุตฺตํ,
ตมหํ นรํ เอกวิหารีติ พฺรูมี’’ติฯ ทสมํ;
