11. สิงฺคาลสุตฺตํ

[233] สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘อสฺสุตฺถ โน ตุมฺเห, ภิกฺขเว, รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ชรสิงฺคาลสฺส วสฺสมานสฺสา’’ติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘เอโส โข, ภิกฺขเว, ชรสิงฺคาโล อุกฺกณฺฑเกน นาม โรคชาเตน ผุฏฺโฐฯ โส เยน เยน อิจฺฉติ เตน เตน คจฺฉติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ ติฏฺฐติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ นิสีทติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ นิปชฺชติ; สีตโกปิ นํ วาโต อุปวายติฯ สาธุ ขฺวสฺส, ภิกฺขเว, ยํ อิเธกจฺโจ สกฺยปุตฺติยปฏิญฺโญ เอวรูปมฺปิ อตฺตภาวปฏิลาภํ ปฏิสํเวทิเยถฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว , เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘อปฺปมตฺตา วิหริสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ เอกาทสมํฯ

12. ทุติยสิงฺคาลสุตฺตํ

[234] สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘อสฺสุตฺถ โน ตุมฺเห, ภิกฺขเว, รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ชรสิงฺคาลสฺส วสฺสมานสฺสา’’ติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘สิยา โข, ภิกฺขเว, ตสฺมิํ ชรสิงฺคาเล ยา กาจิ กตญฺญุตา กตเวทิตา, น ตฺเวว อิเธกจฺเจ สกฺยปุตฺติยปฏิญฺเญ สิยา ยา กาจิ กตญฺญุตา กตเวทิตาฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘กตญฺญุโน ภวิสฺสาม กตเวทิโน; น จ โน [น จ โนติ อิทํ สี. ปี. โปตฺถเกสุ นตฺถิ] อมฺเหสุ อปฺปกมฺปิ กตํ นสฺสิสฺสตี’ติ [มา นสฺสิสฺสตีติ (สี. ปี.), วินสฺสิสฺสตีติ (สฺยา. กํ.)]ฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทฺวาทสมํฯ

โอปมฺมสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

กูฏํ นขสิขํ กุลํ, โอกฺขา สตฺติ ธนุคฺคโห;

อาณิ กลิงฺคโร นาโค, พิฬาโร ทฺเว สิงฺคาลกาติฯ

10. ภิกฺขุสํยุตฺตํ

1. โกลิตสุตฺตํ

[235] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อาวุโส ภิกฺขเว’’ติฯ ‘‘อาวุโส’’ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต มหาโมคฺคลฺลานสฺส ปจฺจสฺโสสุํฯ

อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เอตทโวจ – ‘‘อิธ มยฺหํ, อาวุโส, รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ – ‘อริโย ตุณฺหีภาโว, อริโย ตุณฺหีภาโวติ วุจฺจติฯ กตโม นุ โข อริโย ตุณฺหีภาโว’ติ? ตสฺส มยฺหํ อาวุโส, เอตทโหสิ – ‘อิธ ภิกฺขุ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อยํ วุจฺจติ อริโย ตุณฺหีภาโว’ติฯ โส ขฺวาหํ, อาวุโส, วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหริํฯ ตสฺส มยฺหํ, อาวุโส, อิมินา วิหาเรน วิหรโต วิตกฺกสหคตา สญฺญา มนสิการา สมุทาจรนฺติ’’ฯ

‘‘อถ โข มํ, อาวุโส, ภควา อิทฺธิยา อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ – ‘โมคฺคลฺลาน, โมคฺคลฺลาน, มา, พฺราหฺมณ, อริยํ ตุณฺหีภาวํ ปมาโท, อริเย ตุณฺหีภาเว จิตฺตํ สณฺฐเปหิ, อริเย ตุณฺหีภาเว จิตฺตํ เอโกทิภาวํ กโรหิ, อริเย ตุณฺหีภาเว จิตฺตํ สมาทหา’ติฯ โส ขฺวาหํ, อาวุโส, อปเรน สมเยน วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรามิฯ ยญฺหิ ตํ, อาวุโส , สมฺมา วทมาโน วเทยฺย – ‘สตฺถารา อนุคฺคหิโต สาวโก มหาภิญฺญตํ ปตฺโต’ติ, มมํ ตํ สมฺมา วทมาโน วเทยฺย – ‘สตฺถารา อนุคฺคหิโต สาวโก มหาภิญฺญตํ ปตฺโต’’’ติฯ ปฐมํฯ