ภวิสฺสนฺติ, ภิกฺขเว , อนาคตมทฺธานํ ลิจฺฉวี สุขุมาลา [สุกุมาลา (สี.), สุขุมา (ก.)] มุทุตลุนหตฺถปาทา [มุทุตลาหตฺถปาทา (สฺยา. กํ.)] เต มุทุกาสุ เสยฺยาสุ ตูลพิมฺโพหนาสุ [ตูลพิมฺโพหนาสุ (สฺยา. กํ. ปี.), ตูลพิมฺโพหนาทีสุ (สี.), ตูลพิพฺโพหนาทีสุ (ก.)] ยาวสูริยุคฺคมนา เสยฺยํ กปฺปิสฺสนฺติฯ เตสํ ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุตฺโต ลจฺฉติ โอตารํ ลจฺฉติ อารมฺมณํฯ

‘‘กลิงฺครูปธานา, ภิกฺขเว, เอตรหิ ภิกฺขู วิหรนฺติ อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปธานสฺมิํฯ เตสํ มาโร ปาปิมา น ลภติ โอตารํ น ลภติ อารมฺมณํฯ ภวิสฺสนฺติ, ภิกฺขเว, อนาคตมทฺธานํ ภิกฺขู สุขุมา มุทุตลุนหตฺถปาทาฯ เต มุทุกาสุ เสยฺยาสุ ตูลพิมฺโพหนาสุ ยาวสูริยุคฺคมนา เสยฺยํ กปฺปิสฺสนฺติฯ เตสํ มาโร ปาปิมา ลจฺฉติ โอตารํ ลจฺฉติ อารมฺมณํฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘กลิงฺครูปธานา วิหริสฺสาม อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปธานสฺมิ’นฺติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ อฏฺฐมํฯ

9. นาคสุตฺตํ

[231] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร นโว ภิกฺขุ อติเวลํ กุลานิ อุปสงฺกมติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘มายสฺมา อติเวลํ กุลานิ อุปสงฺกมี’’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน เอวมาห – ‘‘อิเม หิ นาม เถรา ภิกฺขู กุลานิ อุปสงฺกมิตพฺพํ มญฺญิสฺสนฺติ, กิมงฺคํ [กิมงฺค (สี.)] ปนาห’’นฺติ?

อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, อญฺญตโร นโว ภิกฺขุ อติเวลํ กุลานิ อุปสงฺกมติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘มายสฺมา อติเวลํ กุลานิ อุปสงฺกมี’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน เอวมาห – ‘อิเม หิ นาม เถรา ภิกฺขู กุลานิ อุปสงฺกมิตพฺพํ มญฺญิสฺสนฺติ, กิมงฺคํ ปนาห’’’นฺติฯ

‘‘ภูตปุพฺพํ , ภิกฺขเว, อรญฺญายตเน มหาสรสีฯ ตํ นาคา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติฯ เต ตํ สรสิํ โอคาเหตฺวา โสณฺฑาย ภิสมุฬาลํ อพฺพุเหตฺวา [อพฺภูเหตฺวา (ก.), อพฺพาหิตฺวา (มหาว. 278)] สุวิกฺขาลิตํ วิกฺขาเลตฺวา อกทฺทมํ สงฺขาทิตฺวา [สงฺขริตฺวา (ปี. ก.)] อชฺโฌหรนฺติฯ เตสํ ตํ วณฺณาย เจว โหติ พลาย จ, น จ ตโตนิทานํ มรณํ วา นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ เตสํเยว โข ปน, ภิกฺขเว, มหานาคานํ อนุสิกฺขมานา ตรุณา ภิงฺกจฺฉาปา ตํ สรสิํ โอคาเหตฺวา โสณฺฑาย ภิสมุฬาลํ อพฺพุเหตฺวา น สุวิกฺขาลิตํ วิกฺขาเลตฺวา สกทฺทมํ อสงฺขาทิตฺวา อชฺโฌหรนฺติฯ เตสํ ตํ เนว วณฺณาย โหติ น พลายฯ ตโตนิทานํ มรณํ วา นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ

‘‘เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อิธ เถรา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสนฺติฯ เต ตตฺถ ธมฺมํ ภาสนฺติฯ เตสํ คิหี ปสนฺนาการํ กโรนฺติฯ เต ตํ ลาภํ อคธิตา อมุจฺฉิตา อนชฺโฌปนฺนา [อนชฺฌาปนฺนา (สพฺพตฺถ) ม. นิ. 1 ปาสราสิสุตฺตวณฺณนา โอโลเกตพฺพา] อาทีนวทสฺสาวิโน นิสฺสรณปญฺญา ปริภุญฺชนฺติฯ เตสํ ตํ วณฺณาย เจว โหติ พลาย จ, น จ ตโตนิทานํ มรณํ วา นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ เตสํเยว โข ปน, ภิกฺขเว, เถรานํ ภิกฺขูนํ อนุสิกฺขมานา นวา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสนฺติฯ เต ตตฺถ ธมฺมํ ภาสนฺติฯ เตสํ คิหี ปสนฺนาการํ กโรนฺติฯ เต ตํ ลาภํ คธิตา มุจฺฉิตา อชฺโฌปนฺนา อนาทีนวทสฺสาวิโน อนิสฺสรณปญฺญา ปริภุญฺชนฺติฯ เตสํ ตํ เนว วณฺณาย โหติ น พลาย, เต ตโตนิทานํ มรณํ วา นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘อคธิตา อมุจฺฉิตา อนชฺโฌปนฺนา อาทีนวทสฺสาวิโน นิสฺสรณปญฺญา ตํ ลาภํ ปริภุญฺชิสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติ ฯ นวมํฯ

10. พิฬารสุตฺตํ

[232] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘มายสฺมา อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชี’’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน น วิรมติฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, อญฺญตโร ภิกฺขุ อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘มายสฺมา อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชี’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน น วิรมตี’’ติฯ

‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, พิฬาโร สนฺธิสมลสงฺกฏีเร ฐิโต อโหสิ มุทุมูสิํ มคฺคยมาโน – ‘ยทายํ มุทุมูสิ โคจราย ปกฺกมิสฺสติ, ตตฺเถว นํ คเหตฺวา ขาทิสฺสามี’ติฯ อถ โข โส, ภิกฺขเว, มุทุมูสิ โคจราย ปกฺกามิฯ ตเมนํ พิฬาโร คเหตฺวา สหสา สงฺขาทิตฺวา [สงฺขริตฺวา (ปี. ก.), มํสํ ขาทิตฺวา (สฺยา. กํ.), อสํขาทิตฺวา (กตฺถจิ)] อชฺโฌหริฯ ตสฺส โส มุทุมูสิ อนฺตมฺปิ ขาทิ, อนฺตคุณมฺปิ ขาทิฯ โส ตโตนิทานํ มรณมฺปิ นิคจฺฉิ มรณมตฺตมฺปิ ทุกฺขํฯ

‘‘เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อิเธกจฺโจ ภิกฺขุ ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสติ อรกฺขิเตเนว กาเยน อรกฺขิตาย วาจาย อรกฺขิเตน จิตฺเตน, อนุปฏฺฐิตาย สติยา, อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิฯ โส ตตฺถ ปสฺสติ มาตุคามํ ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วาฯ ตสฺส มาตุคามํ ทิสฺวา ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วา ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสติฯ โส ราคานุทฺธํเสน จิตฺเตน มรณํ วา นิคจฺฉติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ มรณญฺเหตํ, ภิกฺขเว, อริยสฺส วินเย โย สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติฯ มรณมตฺตญฺเหตํ, ภิกฺขเว, ทุกฺขํ ยทิทํ อญฺญตรํ สํกิลิฏฺฐํ อาปตฺติํ อาปชฺชติฯ ยถารูปาย อาปตฺติยา วุฏฺฐานํ ปญฺญายติฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘รกฺขิเตเนว กาเยน รกฺขิตาย วาจาย รกฺขิเตน จิตฺเตน, อุปฏฺฐิตาย สติยา, สํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทสมํฯ