‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอวํจิตฺโต ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติ – ‘อโห วต เม ธมฺมํ สุเณยฺยุํ, สุตฺวา จ ปน ธมฺมํ ปสีเทยฺยุํ, ปสนฺนา จ เม ปสนฺนาการํ กเรยฺยุ’นฺติ; เอวรูปสฺส โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปริสุทฺธา ธมฺมเทสนา โหติฯ

‘‘โย จ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอวํจิตฺโต ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติ – ‘สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม สนฺทิฏฺฐิโก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหีติ [วิญฺญูหิ (?)]ฯ อโห, วต เม ธมฺมํ สุเณยฺยุํ, สุตฺวา จ ปน ธมฺมํ อาชาเนยฺยุํ, อาชานิตฺวา จ ปน ตถตฺตาย ปฏิปชฺเชยฺยุ’นฺติฯ อิติ ธมฺมสุธมฺมตํ ปฏิจฺจ ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติ, การุญฺญํ ปฏิจฺจ อนุทฺทยํ [อนุทยํ (พหูสุ) ทฺวิตฺตการณํ ปน คเวสิตพฺพํ] ปฏิจฺจ อนุกมฺปํ อุปาทาย ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติฯ เอวรูปสฺส โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ปริสุทฺธา ธมฺมเทสนา โหติฯ

‘‘กสฺสโป, ภิกฺขเว, เอวํจิตฺโต ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติ – ‘สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม สนฺทิฏฺฐิโก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหีติฯ อโห, วต เม ธมฺมํ สุเณยฺยุํ, สุตฺวา จ ปน ธมฺมํ อาชาเนยฺยุํ, อาชานิตฺวา จ ปน ตถตฺตาย ปฏิปชฺเชยฺยุ’นฺติฯ อิติ ธมฺมสุธมฺมตํ ปฏิจฺจ ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติ, การุญฺญํ ปฏิจฺจ อนุทฺทยํ ปฏิจฺจ อนุกมฺปํ อุปาทาย ปเรสํ ธมฺมํ เทเสติฯ กสฺสเปน วา หิ โว, ภิกฺขเว, โอวทิสฺสามิ โย วา ปนสฺส กสฺสปสทิโส, โอวทิเตหิ จ ปน โว ตถตฺตาย ปฏิปชฺชิตพฺพ’’นฺติฯ ตติยํฯ

4. กุลูปกสุตฺตํ

[147] สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘ตํ กิํ มญฺญถ, ภิกฺขเว, กถํรูโป ภิกฺขุ อรหติ กุลูปโก โหตุํ, กถํรูโป ภิกฺขุ น อรหติ กุลูปโก โหตุ’’นฺติ? ภควํมูลกา โน, ภนฺเต, ธมฺมา…เป.… ภควา เอตทโวจ –

‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอวํจิตฺโต กุลานิ อุปสงฺกมติ – ‘เทนฺตุเยว เม, มา นาทํสุ; พหุกญฺเญว เม เทนฺตุ, มา โถกํ; ปณีตญฺเญว เม เทนฺตุ, มา ลูขํ; สีฆญฺเญว เม เทนฺตุ, มา ทนฺธํ; สกฺกจฺจญฺเญว เม เทนฺตุ, มา อสกฺกจฺจ’นฺติฯ ตสฺส เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน เอวํจิตฺตสฺส กุลานิ อุปสงฺกมโต น เทนฺติ, เตน ภิกฺขุ สนฺทียติ; โส ตโตนิทานํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวทยติฯ