ตเมนํ ปุริโส วสฺสสตสฺส วสฺสสตสฺส อจฺจเยน กาสิเกน วตฺเถน สกิํ สกิํ ปริมชฺเชยฺยฯ ขิปฺปตรํ โข โส, ภิกฺขุ, มหาเสโล ปพฺพโต อิมินา อุปกฺกเมน ปริกฺขยํ ปริยาทานํ คจฺเฉยฺย , น ตฺเวว กปฺโปฯ เอวํ ทีโฆ, ภิกฺขุ, กปฺโปฯ เอวํ ทีฆานํ โข, ภิกฺขุ , กปฺปานํ เนโก กปฺโป สํสิโต, เนกํ กปฺปสตํ สํสิตํ, เนกํ กปฺปสหสฺสํ สํสิตํ, เนกํ กปฺปสตสหสฺสํ สํสิตํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อนมตคฺโคยํ, ภิกฺขุ, สํสาโรฯ ปุพฺพา โกฏิ…เป.… ยาวญฺจิทํ, ภิกฺขุ, อลเมว สพฺพสงฺขาเรสุ นิพฺพินฺทิตุํ, อลํ วิรชฺชิตุํ, อลํ วิมุจฺจิตุ’’นฺติฯ ปญฺจมํฯ

6. สาสปสุตฺตํ

[129] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กีวทีโฆ, นุ โข, ภนฺเต, กปฺโป’’ติ? ‘‘ทีโฆ โข, ภิกฺขุ, กปฺโปฯ โส น สุกโร สงฺขาตุํ เอตฺตกานิ วสฺสานิ อิติ วา…เป.… เอตฺตกานิ วสฺสสตสหสฺสานิ อิติ วา’’ติฯ

‘‘สกฺกา ปน, ภนฺเต, อุปมํ กาตุ’’นฺติ? ‘‘สกฺกา, ภิกฺขู’’ติ ภควา อโวจฯ ‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขุ, อายสํ นครํ โยชนํ อายาเมน โยชนํ วิตฺถาเรน โยชนํ อุพฺเพเธน, ปุณฺณํ สาสปานํ คุฬิกาพทฺธํ [จูฬิกาพทฺธํ (สี. ปี.)]ฯ ตโต ปุริโส วสฺสสตสฺส วสฺสสตสฺส อจฺจเยน เอกเมกํ สาสปํ อุทฺธเรยฺยฯ ขิปฺปตรํ โข โส, ภิกฺขุ มหาสาสปราสิ อิมินา อุปกฺกเมน ปริกฺขยํ ปริยาทานํ คจฺเฉยฺย, น ตฺเวว กปฺโปฯ เอวํ ทีโฆ โข, ภิกฺขุ, กปฺโปฯ เอวํ ทีฆานํ โข, ภิกฺขุ, กปฺปานํ เนโก กปฺโป สํสิโต, เนกํ กปฺปสตํ สํสิตํ, เนกํ กปฺปสหสฺสํ สํสิตํ, เนกํ กปฺปสตสหสฺสํ สํสิตํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อนมตคฺโคยํ, ภิกฺขุ, สํสาโร …เป.… อลํ วิมุจฺจิตุ’’นฺติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. สาวกสุตฺตํ

[130] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘กีวพหุกา นุ โข, ภนฺเต, กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตา’’ติ? ‘‘พหุกา โข, ภิกฺขเว , กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตาฯ เต น สุกรา สงฺขาตุํ – ‘เอตฺตกา กปฺปา อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสหสฺสานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตสหสฺสานิ อิติ วา’’’ติฯ

‘‘สกฺกา ปน, ภนฺเต, อุปมํ กาตุ’’นฺติ? ‘‘สกฺกา, ภิกฺขเว’’ติ ภควา อโวจฯ ‘‘อิธสฺสุ, ภิกฺขเว, จตฺตาโร สาวกา วสฺสสตายุกา วสฺสสตชีวิโนฯ เต ทิวเส ทิวเส กปฺปสตสหสฺสํ กปฺปสตสหสฺสํ อนุสฺสเรยฺยุํฯ อนนุสฺสริตาว ภิกฺขเว, เตหิ กปฺปา อสฺสุ, อถ โข เต จตฺตาโร สาวกา วสฺสสตายุกา วสฺสสตชีวิโน วสฺสสตสฺส อจฺจเยน กาลํ กเรยฺยุํฯ เอวํ พหุกา โข, ภิกฺขเว, กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตาฯ เต น สุกรา สงฺขาตุํ – ‘เอตฺตกา กปฺปา อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสหสฺสานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตสหสฺสานิ อิติ วา’ติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อนมตคฺโคยํ, ภิกฺขเว, สํสาโร…เป.… อลํ วิมุจฺจิตุ’’นฺติฯ สตฺตมํฯ

8. คงฺคาสุตฺตํ

[131] ราชคเห วิหรติ เวฬุวเนฯ อถ โข อญฺญตโร พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กีวพหุกา นุ โข, โภ โคตม, กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตา’’ติ? ‘‘พหุกา โข, พฺราหฺมณ, กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตาฯ เต น สุกรา สงฺขาตุํ – ‘เอตฺตกา กปฺปา อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสหสฺสานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ กปฺปสตสหสฺสานิ อิติ วา’’’ติฯ

‘‘สกฺกา ปน, โภ โคตม, อุปมํ กาตุ’’นฺติ? ‘‘สกฺกา, พฺราหฺมณา’’ติ ภควา อโวจฯ ‘‘เสยฺยถาปิ, พฺราหฺมณ, ยโต จายํ คงฺคา นที ปภวติ ยตฺถ จ มหาสมุทฺทํ อปฺเปติ, ยา เอตสฺมิํ อนฺตเร วาลิกา สา น สุกรา สงฺขาตุํ – ‘เอตฺตกา วาลิกา อิติ วา, เอตฺตกานิ วาลิกสตานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ วาลิกสหสฺสานิ อิติ วา, เอตฺตกานิ วาลิกสตสหสฺสานิ อิติ วา’ติฯ ตโต พหุตรา โข, พฺราหฺมณ, กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตาฯ