ยสฺมิญฺหิ ขเณ สมฺมาวาจา ภาวนาปาริปูริํ คจฺฉติ, ตสฺมิํเยว มิจฺฉาวาจา ปชหียตีติฯ สเหว วิรติยา ปูเรนฺติ สมุจฺเฉทวิรติยา วินา ทุกฺขปริญฺญาทีนํ อสมฺภวโตฯ อาทิโต ปฏฺฐาย ปริสุทฺธาเนว วฏฺฏนฺติ ปริสุทฺเธ สีเล ปติฏฺฐิตสฺเสว ภาวนาย อิชฺฌนโตฯ ยถาวุตฺตมตฺถํ คนฺถนฺตเรนปิ สมตฺเถตุํ, ‘‘สุภทฺทสุตฺเตปิ จา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ อเนเกสุ สุตฺตสเตสุ อฏฺฐงฺคิโกว มคฺโค อาคโต, น ปญฺจงฺคิโกติ อธิปฺปาโยฯ

สมฺมาสติ มคฺคกฺขเณ กายานุปสฺสนาทิจตุกิจฺจสาธิกา โหตีติ ตํ จตุพฺพิธํ กตฺวา ทสฺเสนฺโต, ‘‘มคฺคสมฺปยุตฺตาว จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’’ติ อาหฯ น จตุมคฺคสมฺปยุตฺตตาวเสนฯ เอส นโย สมฺมปฺปธานาทีสุปิฯ อญฺญมญฺญานติวตฺตมานา ยุคนทฺธา ยุตฺตา วิย อริยมคฺคยุคนทฺธา อญฺญมญฺญํ ปฏิพทฺธาติ ยุคนทฺธาฯ เตนาห – ‘‘เอกกฺขณิกยุคนนฺธา’’ติ อริยมคฺคกฺขเณ เอว หิ สมถวิปสฺสนา เอกกฺขณิกา หุตฺวา สมธุรํ วตฺตนฺติฯ เตเนวาห ‘‘เอเต หี’’ติอาทิฯ อญฺญสฺมิํ ขเณ สมาปตฺติ, อญฺญสฺมิํ วิปสฺสนาติ อิทํ เตสํ ตตฺถ ตตฺถ กิจฺจโต อธิกภาวํ สนฺธาย วุตฺตํ, น อญฺญถาฯ น หิ ปญฺญารหิตา สมาปตฺติ, สมาธิรหิตา จ วิปสฺสนา อตฺถิฯ อริยมคฺเค ปน เอกกฺขณิกา สมธุรตาย เอกรสภาเวนาติ อตฺโถฯ ผลวิมุตฺตีติ อรหตฺตผลวิมุตฺติฯ เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

มหาสฬายตนิกสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ

8. นครวินฺเทยฺยสุตฺตวณฺณนา

[435] สมวิสมํ จรนฺตีติ กายสมาทิํ สมญฺเญว, กายวิสมาทิํ วิสมญฺเญว จรนฺติ กโรนฺติ ปฏิปชฺชนฺติฯ ตํ ปน สมวิสมํ อญฺญมญฺญํ วิรุทฺธตฺตา วิสทิสตฺตา น เอกสฺมิํ กาเล สมฺภวตีติ อาห – ‘‘กาเลน สมํ กาเลน วิสม’’นฺติฯ สมจริยมฺปิ หิ เอตนฺติ ปุพฺเพ สมจริยาย โชติตตฺตา วุตฺตํฯ

[437] อากโรนฺติ อธิปฺเปตมตฺถํ ญาเปนฺติ ปโพเธนฺตีติ อาการา, ญาปกการณนฺติ อาห – ‘‘เก อาการาติ กานิ การณานี’’ติฯ