เมนู

ขีณาสววารตติยาทินยวณฺณนา

[8] สภาโค ทิฏฺฐสจฺจตาทิสามญฺเญนฯ อารกา กิเลเสหิ อรหนฺติ ปทสฺส นิรุตฺตินเยน อตฺถํ วตฺวา ตํ ปาฬิยา สมาเนนฺโต ‘‘วุตฺตญฺเจต’’นฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปาปกาติ ลามกฏฺเฐน ทุคฺคติสมฺปาปนฏฺเฐน จ ปาปกาฯ สาวชฺชฏฺเฐน อโกสลฺลสมฺภูตฏฺเฐน จ อกุสลาฯ สํกิเลสํ อรหนฺติ, ตตฺถ วา นิยุตฺตาติ สํกิเลสิกาฯ ปุนพฺภวสฺส กรณสีลา, ปุนพฺภวผลํ อรหนฺตีติ วา โปโนภวิกาฯ สห ทรเถน ปริฬาเหน ปวตฺตนฺตีติ สทราฯ ทุกฺโข กฏุโก, ทุกฺขโม วา วิปาโก เอเตสนฺติ ทุกฺขวิปากาฯ อนาคเต ชาติยา เจว ชรามรณานญฺจ วฑฺฒเนน ชาติชรามรณิยาติฯ เอวเมเตสํ ปทานํ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ กามญฺจายํ สุตฺตนฺตวณฺณนา, อภิธมฺมนโย ปน นิปฺปริยาโยติ เตน ทสฺเสนฺโต ‘‘จตฺตาโร อาสวา’’ติอาทิมาหฯ สมุจฺฉินฺนา ปฏิปฺปสฺสทฺธาติ น เกวลํ สมุจฺฉินฺนา เอว, อถ โข ปฏิปฺปสฺสทฺธาปีติ มคฺคกิจฺเจน สทิสํ ผลกิจฺจมฺปิ นิทฺธาเรติฯ

สีลวิโสธนาทินา ครูนํ ปฏิปตฺติยา อนุกรณํ ครุสํวาโสฯ อริยมคฺคปฏิปตฺติ เอว อริยมคฺคสํวาโสทส อริยาวาสา นาม ปญฺจงฺควิปฺปหีนตาทโยฯ เย สนฺธาย วุตฺตํ –

‘‘ทสยิเม, ภิกฺขเว, อริยาวาสา, เย อริยา อาวสิํสุ วา อาวสนฺติ วา อาวสิสฺสนฺติ วาฯ กตเม ทส? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจงฺควิปฺปหีโน โหติ ฉฬงฺคสมนฺนาคโต, เอการกฺโข, จตุราปสฺเสโน, ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ, สมวยสฏฺเฐสโน, อนาวิลสงฺกปฺโป, ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร, สุวิมุตฺตจิตฺโต, สุวิมุตฺตปญฺโญฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ทส อริยาวาสา’’ติ (อ. นิ. 10.19)ฯ

วุสฺสตีติ วา วุสิตํ, อริยมคฺโค, อริยผลญฺจ, ตํ เอตสฺส อตฺถีติ อติสยวจนิจฺฉาวเสน อรหา ‘‘วุสิตวา’’ติ วุตฺโตฯ กรณียนฺติ ปริญฺญาปหานภาวนาสจฺฉิกิริยมาหฯ ตํ ปน ยสฺมา จตูหิ มคฺเคหิ จตูสุ สจฺเจสุ กตฺตพฺพตฺตา โสฬสวิธนฺติ เวทิตพฺพํฯ