เมนู

4. จูฬเวทลฺลสุตฺตวณฺณนา

[460] อยํ เทสนา ยสฺมา ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนวเสน ปวตฺตา, ตสฺมา ปุจฺฉกวิสฺสชฺชเก ปุจฺฉานิมิตฺตญฺจ สมุทายโต วิภาเวตุํ ‘‘โก ปนาย’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ อุปาสกตฺตนฺติ อมคฺคาคตํ อุปาสกตฺตํฯ เตสนฺติ เอกาทสนหุตานํฯ มคฺคาคเตน อุปสเมน สนฺตินฺทฺริโย สนฺตมานโส

‘‘กิํ นุ โข อชฺช ภวิสฺสติ อยฺยปุตฺโต’’ติ วีถิํ โอโลกยมานาฯ โอลมฺพนตฺถนฺติ ตสฺส หตฺถาวลมฺพนตฺถํ ปุพฺพาจิณฺณวเสน อตฺตโน หตฺถํ ปสาเรสิฯ พหิทฺธาติ อตฺตนา อญฺญํ วิสภาควตฺถุํ สนฺธาย วทติฯ ปริเภทเกนาติ เปสุญฺญวาทินาฯ

อธิคมปฺปิจฺฉตาย ‘‘น ปกาเสตพฺโพ’’ติ จินฺเตสิฯ ปุน ตํ อนุกมฺปนฺโต ‘‘สเจ โข ปนาห’’นฺติอาทิํ จินฺเตสิฯ เอโส ธมฺโมติ เอโส โลกุตฺตรธมฺโมฯ วิวฏฺฏํ อุทฺทิสฺส อุปจิตํ นิพฺเพธภาคิยํ กุสลํ อุปนิสฺสโยฯ ‘‘ยทิ เม อุปนิสฺสโย อตฺถิ, สกฺกา เอตํ ปฏิลทฺธุํฯ สเจปิ นตฺถิ, อายติํ อุปนิสฺสโย ภวิสฺสตี’’ติ จิรกาลปริภาวิตาย ฆเฏ ปทีปชาลา วิย อพฺภนฺตเร ทิปฺปมานาย เหตุสมฺปตฺติยา โจทิยมานา อาห ‘‘เอวํ สนฺเต มยฺหํ ปพฺพชฺชํ อนุชานาถา’’ติฯ

ลาภสกฺกาโร อุปฺปชฺชิ สุจิรกาลํ กตูปจิตปุญฺญตายฯ อภินีหารสมฺปนฺนตฺตาติ สุชาตตฺเถรสฺส ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต อคฺคสาวกสฺส นิปจฺจการํ กตฺวา – ‘‘ตุมฺเหหิ ทิฏฺฐธมฺมสฺส ภาคี อสฺส’’นฺติ นิพฺเพธภาคิยํ ทานํ ทตฺวา กตปตฺถนาสงฺขาตสมฺปนฺนาภินีหารตฺตาฯ นาติจิรํ กิลมิตฺถาติ กมฺมฏฺฐานํ ภาเวนฺตี วิปสฺสนาย ปริปากวเสน จิรํ น กิลมิตฺถฯ วุตฺตเมวตฺถํ วิวริตุํ ‘‘อิโต ปฏฺฐายา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ทุติยคมเนนาติ ปพฺพาชนตฺถํ คมนโต ทุติยคมเนนฯ

อุปเนตฺวาติ ปญฺหสฺส อตฺถภาเวน อุปเนตฺวาฯ สกฺกายนฺติ สกายํฯ อุปนิกฺขิตฺตํ กิญฺจิ วตฺถุํ สมฺปฏิจฺฉมานา, วิย สมฺปฏิจฺฉนฺตี วิยฯ เอโก เอว ปาโส เอติสฺสาติ เอกปาสกา, คณฺฐิฯ สา หิ สุโมจิยา, อเนกปาสา ปน ทุมฺโมจิยา, เอกปาสคฺคหณํ วิสฺสชฺชนสฺส สุกรภาวทสฺสนตฺถํ ปฏิสมฺภิทาวิสเย ฐตฺวาติ เอเตน เถริยา ปภินฺนปฏิสมฺภิทตํ ทสฺเสติฯ ปจฺจยภูตาติ อารมฺมณาทิวเสน ปจฺจยภูตาฯ