อาทิโต ลปนํ อาลาโป, วจนปฏิวจนวเสน ปวตฺโต ลาโป สลฺลาโปฯ ภิกฺขุนิยาติ อิทํ นิทสฺสนมตฺตํฯ ยาย กายจิปิ อิตฺถิยา สนฺตกปริโภควเสน อุปฺปนฺนราโคปิ สมฺโภคสํสคฺโควฯ

ปญฺจวิธสํสคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

คาหคาหกาทิวณฺณนา

ภิกฺขุโน ภิกฺขูหิ กายปรามาโส กายสมฺพาหนาทิวเสนฯ กายสํสคฺคนฺติ กายปรามาสสํสคฺคํฯ คาหคาหโกติ คณฺหนกานํ คณฺหนโกติ อตฺโถฯ คาหมุตฺตโกติ อโยนิโส อามิเสหิ สงฺคณฺหนเกหิ สยํ มุจฺจนโกฯ มุตฺตคาหโกติ ยถาวุตฺตสงฺคหโต มุตฺตานํ สงฺคณฺหนโกฯ มุตฺตมุตฺตโกติ มุจฺจนเกหิ สยมฺปิ มุจฺจนโกฯ คหณวเสน สงฺคณฺหนวเสนฯ อุปสงฺกมนฺติ ตโต กิญฺจิ โลกามิสํ ปจฺจาสีสนฺตา, น ทกฺขิเณยฺยวเสนฯ ภิกฺขุปกฺเข คหณวเสนาติ ปจฺจยลาภาย สงฺคณฺหนวเสนาติ โยเชตพฺพํฯ วุตฺตนเยนาติ ‘‘อามิเสนา’’ติอาทินา วุตฺตนเยนฯ

ฐานนฺติ อตฺตโน ฐานาวตฺถํฯ ปาปุณิตุํ น เทติ อุปฺปนฺนเมว ตํ ปฏิสงฺขานพเลน นีหรนฺโต วิกฺขมฺเภติฯ เตนาห ‘‘มนฺเตนา’’ติอาทิฯ ยถา ชีวิตุกาโม ปุริโส กณฺหสปฺเปน, อมิตฺเตน วา สห น สํวสติ, เอวํ ขณมตฺตมฺปิ กิเลเสหิ สห น สํวสตีติ อตฺโถฯ

จตุปาริสุทฺธิสีลํ โลกิยํ โลกุตฺตรญฺจฯ ตถา สมาธิปิฯ วิปสฺสนาย ปาทกา วิปสฺสนาปาทกาติ อฏฺฐสมาปตฺติคฺคหเณน ยถา โลกิยสมาธิ คหิโต, เอวํ วิปสฺสนาปาทกา เอเตสนฺติ วิปสฺสนาปาทกาติ อฏฺฐสมาปตฺติคฺคหเณเนว โลกุตฺตโร สมาธิ คหิโตฯ ยถา หิ จตฺตาริ รูปชฺฌานานิ อธิฏฺฐานํ กตฺวา ปวตฺโต มคฺคสมาธิ วิปสฺสนาปาทโก, เอวํ จตฺตาริ อรูปชฺฌานานิ อธิฏฺฐานํ กตฺวา ปวตฺโตปิฯ สมาปตฺติปริยาโย ปน ปุพฺพโวหาเรน เวทิตพฺโพฯ ปฏิปกฺขสมุจฺเฉทเนน สมฺมา อาปชฺชนโต วา ยถา ‘‘โสตาปตฺติมคฺโค’’ติฯ เอวเมตฺถ สีลสมาธีนมฺปิ มิสฺสกภาโว เวทิตพฺโพ, น ปญฺญาย เอวฯ วิมุตฺตีติ อริยผลนฺติ วุตฺตํ ‘‘วิมุตฺติสมฺปนฺโน’’ติ วุตฺตตฺตาฯ ตญฺหิ นิปฺผาทนฏฺเฐน สมฺปาเทตพฺพํ, น นิพฺพานนฺติฯ