อปฺปิจฺฉตาปธานํ ปุคฺคลาธิฏฺฐาเนน จตุพฺพิธํ อิจฺฉาปเภทํ ทสฺเสตฺวา ปุนปิ ปุคฺคลาธิฏฺฐาเนน จตุพฺพิธํ อิจฺฉาปเภทํ ทสฺเสนฺโต ‘‘อปโรปิ จตุพฺพิโธ อปฺปิจฺโฉ’’ติอาทิมาหฯ ทายกสฺส วสนฺติ ทายกสฺส จิตฺตวสํฯ เทยฺยธมฺมสฺส วสนฺติ เทยฺยธมฺมสฺส อปฺปพหุภาวํฯ อตฺตโน ถามนฺติ อตฺตโน ยาปนมตฺตกถามํฯ

เอกภิกฺขุปิ น อญฺญาสิ โสสานิกวตฺเต สมฺมเทว วุตฺติตฺตาฯ อพฺโพกิณฺณนฺติ อวิจฺเฉทํฯ ทุติโย มํ น ชาเนยฺยาติ ทุติโย สหายภูโตปิ ยถา มํ ชานิตุํ น สกฺกุเณยฺย, ตถา สฏฺฐิ วสฺสานิ นิรนฺตรํ สุสาเน วสามิ, ตสฺมา อหํ อโห โสสานิกุตฺตโมฯ

ธมฺมกถาย ชนตํ โขเภตฺวาติ โลมหํสนสาธุการทานเจลุกฺเขปาทิวเสน สนฺนิปติตํ อิตรญฺจ ‘‘กถํ นุ โข อยฺยสฺส สนฺติเกว ธมฺมํ โสสฺสามา’’ติ โกลาหลวเสน มหาชนํ โขเภตฺวาฯ คโตติ ‘‘อยํ โส, เตน รตฺติยํ ธมฺมกถา กตา’’ติ ชานนภเยน ปริยตฺติอปฺปิจฺฉตาย ปริเวณํ คโตฯ

ตโย กุลปุตฺตา วิยาติ ปาจีนวํสทาเย สมคฺควาสํ วุตฺถา ตโย กุลปุตฺตา วิยฯ ปหายาติ ปุพฺพภาเค ตทงฺคาทิวเสน ปจฺฉา อคฺคมคฺเคเนว ปชหิตฺวาฯ

อปฺปิจฺฉตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทฺวาทสวิธสนฺโตสวณฺณนา

ปกติทุพฺพลาทีนํ ครุจีวราทีนิ นผาสุภาวาวหานิ สรีรเขทาวหานิ จ โหนฺตีติ ปโยชนวเสน นอตฺริจฺฉตาทิวเสน ตานิ ปริวตฺเตตฺวา ลหุกจีวรปริโภโค น สนฺโตสวิโรธีติ อาห ‘‘ลหุเกน ยาเปนฺโตปิ สนฺตุฏฺโฐว โหตี’’ติฯ มหคฺฆจีวรํ, พหูนิ วา จีวรานิ ลภิตฺวาปิ ตานิ วิสฺสชฺเชตฺวา ตทญฺญสฺส คหณํ ยถาสารุปฺปนเย ฐิตตฺตา น สนฺโตสวิโรธีติ อาห ‘‘เตสํ…เป.… ธาเรนฺโตปิ สนฺตุฏฺโฐว โหตี’’ติฯ เอวํ เสสปจฺจเยสุปิ ยถาพลยถาสารุปฺปสนฺโตสนิทฺเทเสสุ อปิสทฺทคฺคหเณ อธิปฺปาโย เวทิตพฺโพฯ ยถาสารุปฺปสนฺโตโสเยว อคฺโค อโลภชฺฌาสยสฺส อุกฺกํสนโตฯ

ทฺวาทสวิธสนฺโตสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ