เวสาลีนครวณฺณนา

[146] อปราปรนฺติ ปุนปฺปุนํฯ วิสาลีภูตตายาติ คาวุตนฺตรํ คาวุตนฺตรํ ปุถุภูตตายฯ ตตฺราติ ตสฺสํ วิสาลีภูตตายํฯ ฉฑฺฑิตมตฺเตติ วิสฺสฏฺฐมตฺเตฯ อูมิภยาทีหีติ อูมิกุมฺภีลอาวฏฺฏสํสุกาภเยหิฯ อุทกปฺปวาเหนาคตสฺสปิ จ อุสฺมา น วิคจฺฉติ, อุสฺมา จ นาม อีทิสสฺส สวิญฺญาณกตาย ภเวยฺยาติ ‘‘สิยา คพฺโภ’’ติ จินฺเตสิฯ ตถา หีติอาทิ ตตฺถ การณจินฺตาฯ ปุญฺญวนฺตตาย ทุคฺคนฺธํ นาโหสิ, สอุสุมตาย ปูติกภาโวฯ ทารกานํ ปุญฺญูปนิสฺสยโต องฺคุฏฺฐกโต จสฺส ขีรํ นิพฺพตฺติ, ขีรภตฺตญฺจ ลภิฯ จริมกภเว โพธิสตฺเต กุจฺฉิคเต โพธิสตฺตมาตุ วิย อุทรจฺฉวิยา อจฺฉวิปฺปสนฺนตาย นิจฺฉวิ วิยาติ กตฺวา อาห ‘‘นิจฺฉวี อเหสุ’’นฺติฯ เตสนฺติ ทฺวินฺนํ ทารกานํฯ มาตาปิตโรติ โปสกมาตาปิตโรฯ อภิสิญฺจิตฺวา ราชานํ อกํสุ รชฺชสมฺปตฺติยา ทายกสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา, อสมฺภินฺเน เอว ราชกุเล อุปฺปนฺนตฺตา จฯ กุมารสฺส ปุญฺญานุภาวสญฺโจทิตา เทวตาธิคฺคหิตาติ เกจิฯ

ปุรสฺส อปเรติ ปุรสฺส อปรทิสาย คาวุตมตฺเต ฐาเน ชีวกมฺพวนํ วิย สปาการมนฺทิรเกฯ อจิรปกฺกนฺโตติ เอตฺถ น เทสนฺตรปกฺกมนํ อธิปฺเปตํ, อถ โข สาสนโต อปกฺกมนนฺติ ทสฺเสนฺโต ‘‘วิพฺภมิตฺวา’’ติอาทิมาหฯ เตเนวาห ‘‘อิมสฺมา ธมฺมวินยา’’ติฯ ปริสตีติ ปริสายํ, ชนสมูเหติ อตฺโถฯ ชนสมูหคโต ปน ‘‘ปริสมชฺเฌ’’ติ วุตฺโตฯ ภาวนามนสิกาเรน วินา ปกติยาว มนุสฺเสหิ นิพฺพตฺเตตพฺโพ ธมฺโมติ มนุสฺสธมฺโม, มนุสฺสตฺตภาวาวโห วา ธมฺโม มนุสฺสธมฺโม, อนุฬารํ ปริตฺตกุสลํฯ ยํ อสติปิ พุทฺธุปฺปาเท วตฺตติ, ยญฺจ สนฺธายาห ‘‘หีเนน พฺรหฺมจริเยน, ขตฺติเย อุปปชฺชตี’’ติฯ ‘‘อมฺหากํ พุทฺโธ’’ติ พุทฺเธ มมตฺตการิโน พุทฺธมามกาฯ เสสปททฺวเยปิ เอเสว นโยฯ