เมนู

กายกมฺมนฺตวารกถาวณฺณนา

[35] โสฬสสุ ฐาเนสูติ ‘‘เย โข เกจี’’ติอาทินา ปาฬิยํ วกฺขมาเนสุ โสฬสสุ การเณสุฯ อปริสุทฺธกายกมฺมนฺตตาทโย อรญฺเญ วิหรนฺตานํ จิตฺตุตฺราสนิมิตฺตตาย วิเสสโต วิกฺเขปาวหา, ปริสุทฺธกายกมฺมนฺตตาทโย ปน ตทภาวโต เตสํ อวิกฺเขปาวหาฯ เตนาห ‘‘อปริสุทฺธกายกมฺมนฺตสนฺโทสเหตู’’ติอาทิฯ โสฬสสูติ จ โวทานปกฺขํเยว คเหตฺวา วุตฺตํฯ สํกิเลสคฺคหณมฺปิ ยาวเทว โวทานทสฺสนตฺถนฺติฯ อารมฺมณปริคฺคหรหิตานนฺติ อปริสุทฺธกายกมฺมนฺตาทิกสฺส อรญฺเญ ทิฏฺฐสฺส ตสฺส อารมฺมณสฺส ‘‘เย โข เกจี’’ติอาทินา ปาฬิยํ อาคตนเยน ปริคฺคณฺหนญาณรหิตานํฯ อารมฺมณปริคฺคหยุตฺตานนฺติ เอตฺถ วุตฺตวิปริยาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อตฺตนาติ ภควนฺตํ สนฺธาย วทติ, สยนฺติ อตฺโถฯ ตาทิโสติ อารมฺมณปริคฺคหยุตฺโตฯ

สมฺพุชฺฌติ เอเตนาติ สมฺโพโธ, อริยมคฺโคติ อาห ‘‘อริยมคฺคปฺปตฺติโต’’ติฯ อคฺคมคฺคาธิคมาธีโน พุทฺธานํ สพฺพญฺญุตญฺญาณาธิคโมติ อาห ‘‘อนภิสมฺพุทฺธสฺสาติ อปฺปฏิวิทฺธจตุสจฺจสฺสา’’ติฯ อนวเสสโต เญยฺยํ, พุชฺฌิตุํ อรหตีติ โพธิ, มหาวีริยตาทินา ตตฺถ วิเสสโยคโต สตฺโตติ อาห ‘‘พุชฺฌนกสตฺตสฺสา’’ติฯ เตนาห ‘‘สมฺมาสมฺโพธิ’’นฺติอาทิฯ นิยตภาวปฺปตฺติโต ปฏฺฐาย มหาสตฺตา ยถา มหาโพธิยานปฏิปทา หานภาคิยา, ฐิติภาคิยา วา น โหติ, อถ โข วิเสสภาคิยา นิพฺเพธภาคิยา จ โหติ, ตถา ปฏิปชฺชนโต โพธิยํ นินฺนโคณปพฺภารา เอวาติ อาห ‘‘โพธิยา วา สตฺตสฺเสว ลคฺคสฺเสวา’’ติฯ เตนาห ‘‘ทีปงฺกรสฺส หี’’ติอาทิฯ อฏฺฐธมฺมสโมธาเนนาติ –

‘‘มนุสฺสตฺตํ ลิงฺคสมฺปตฺติ, เหตุ สตฺถารทสฺสนํ;

ปพฺพชฺชา คุณสมฺปตฺติ, อธิกาโร จ ฉนฺทตา’’ติฯ (พุ. วํ. 2.59) –

อิเมสํ อภินีหารสฺส องฺคภูตานํ อฏฺฐนฺนํ ธมฺมานํ สโมธาเนน สมวธาเนนฯ