นิพฺพานํ ปตฺวาติ เอตฺถ อุสฺสุกฺกวจนเมตํ อารมฺมณกรเณน, จิตฺตเจตสิกานํ นิโรเธน จ นิพฺพุติปชฺชนสฺส อธิปฺเปตตฺตาฯ โจทนตฺเถติ ชานาเปตุํ อุสฺสาหกรณตฺเถฯ
[184] อภิหริตฺวาติ อภิมุขภาเวน เนตฺวาฯ นนฺติ ตถา ปพฺพชฺชาย วิหรนฺตํฯ อภิหาโรติ นิมนฺตนวเสน อภิหรณํฯ ‘‘จีวราทีหิ ปโยชนํ สาเธสฺสามี’’ติ วจนเสเสน โยชนาฯ ตถา ‘‘เยนตฺโถ, ตํ วเทยฺยาถา’’ติฯ จีวราทิเวกลฺลนฺติ จีวราทีนํ ลูขตาย วิกลภาวํฯ ตทุภยมฺปีติ ตเทว อภิหารทฺวยมฺปิฯ สปฺปายนฺติ สพฺพเคลญฺญาปหรณวเสน อุปการาวหํฯ ภาวิโน อนตฺถสฺส อชนนวเสน ปริปาลนํ รกฺขาคุตฺติฯ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ปน อนตฺถสฺส นิเสธวเสน ปริปาลนํ อาวรณคุตฺติฯ กิมตฺถิยํ ‘‘ธมฺมิก’นฺติ วิเสสนนฺติ อาห ‘‘สา ปเนสา’’ติอาทิฯ วิหารสีมายาติ อุปจารสีมาย, ลาภสีมาย วาฯ
[185] เกวโล ยทิ-เอวํ-สทฺโท ปุพฺเพ วุตฺตตฺถาเปกฺขโกติ วุตฺตํ ‘‘ยทิ ตว ทาโส’’ติอาทิฯ เอวํ สนฺเตติ เอวํ ลพฺภมาเน สติฯ ทุติยํ อุปาทาย ปฐมภาโว, ตสฺมา ‘‘ปฐม’’นฺติ ภณนฺโต อญฺญสฺสาปิ อตฺถิตํ ทีเปติฯ ตเทว จ การณํ กตฺวา ราชาปิ เอวมาหาติ ทสฺเสตุํ ‘‘ปฐมนฺติ ภณนฺโต’’ติอาทิ วุตฺตํฯ เตเนวาติ ปฐมสทฺเทน อญฺญสฺสาปิ อตฺถิตาทีปเนเนวฯ
ทุติยสนฺทิฏฺฐิกสามญฺญผลวณฺณนา
[186] กสตีติ วิเลขติ กสิํ กโรติฯ คหปติโกติ เอตฺถ ก-สทฺโท อปฺปตฺโถติ วุตฺตํ ‘‘เอกเคหมตฺเต เชฏฺฐโก’’ติฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – คหสฺส ปติ คหปติ, ขุทฺทโก คหปติ คหปติโก เอกสฺมิญฺเญว เคหมตฺเต เชฏฺฐกตฺตาติ, ขุทฺทกภาโว ปนสฺส เคหวเสเนวาติ กตฺวา ‘‘เอกเคหมตฺเต’’ติ วุตฺตํฯ เตน หิ อเนกกุลเชฏฺฐกภาวํ ปฏิกฺขิปติ, คหํ, เคหนฺติ จ อตฺถโต สมานเมวฯ กรสทฺโท พลิมฺหีติ วุตฺตํ ‘‘พลิสงฺขาต’’นฺติฯ กโรตีติ อภินิปฺผาเทติ สมฺปาเทติฯ วฑฺเฒตีติ อุปรูปริ อุปฺปาทเนน มหนฺตํ สนฺนิจยํ กโรติฯ
กสฺมา ตทุภยมฺปิ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘ยถา หี’’ติอาทิฯ อปฺปมฺปิ ปหาย ปพฺพชิตุํ ทุกฺกรนฺติ ทสฺสนญฺจ ปเคว มหนฺตนฺติ วิญฺญาปนตฺถํฯ