12. โลหิจฺจสุตฺตวณฺณนา

โลหิจฺจพฺราหฺมณวตฺถุวณฺณนา

[501] เอวํ เกวฏฺฏสุตฺตํ สํวณฺเณตฺวา อิทานิ โลหิจฺจสุตฺตํ สํวณฺเณนฺโต ยถานุปุพฺพํ สํวณฺณโนกาสสฺส ปตฺตภาวํ วิภาเวตุํ, เกวฏฺฏสุตฺตสฺสานนฺตรํ สงฺคีตสฺส สุตฺตสฺส โลหิจฺจสุตฺตภาวํ วา ปกาเสตุํ ‘‘เอวํ เม สุตํ…เป.… โกสเลสูติ โลหิจฺจสุตฺต’’นฺติ อาหฯ สาลวติกาติ การณมนฺตเรน อิตฺถิลิงฺควเสน ตสฺส คามสฺส นามํฯ คามณิกาภาเวนาติ เกจิฯ วติยาติ กณฺฏกสาขาทิวติยาฯ โลหิโต นาม ตสฺส กุเล ปุพฺพปุริโส, ตพฺพํสวเสน โลหิตสฺส อปจฺจํ โลหิจฺโจติ พฺราหฺมณสฺส โคตฺตโต อาคตนามํฯ

[502] ‘‘กิญฺหิ ปโร ปรสฺส กริสฺสตี’’ติ ปรานุกมฺปา วิรหิตตฺตา ลามกํฯ น ตุ อุจฺเฉทสสฺสตานํ อญฺญตรสฺสาติ อาห ‘‘น ปนา’’ติอาทิฯ ทิฏฺฐิคตนฺติ หิ ลทฺธิมตฺตํ อธิปฺเปตํ, อญฺญถา อุจฺเฉทสสฺสตคฺคาหวินิมุตฺโต โกจิ ทิฏฺฐิคฺคาโห นาม นตฺถีติ เตสมญฺญตรํ สิยาฯ ‘‘อุปฺปนฺนํ โหตี’’ติ อิทํ มนสิ, วจสิ จ อุปฺปนฺนตาสาธารณวจนนฺติ ทสฺเสติ ‘‘น เกวลญฺจา’’ติอาทินาฯ โส กิร…เป.… ภาสติเยวาติ จ ตสฺสา ลทฺธิยา โลเก ปากฏภาวํ วทติฯ ยสฺมา ปน อตฺตโต อญฺโญ ปโร โหติ, ตสฺมา ยถา อนุสาสกโต อนุสาสิตพฺโพ ปโร, เอวํ อนุสาสิตพฺพโตปิ อนุสาสโกติ ทสฺเสตุํ ‘‘ปโร’’ติอาทิ วุตฺตํฯ กิํ-สทฺทาเปกฺขาย เจตฺถ ‘‘กริสฺสตี’’ติ อนาคตกาลวจนํ, อนาคเตปิ วา เตน ตสฺส กาตพฺพํ นตฺถีติ ทสฺสนตฺถํฯ กุสลํ ธมฺมนฺติ อนวชฺชธมฺมํ นิกฺกิเลสธมฺมํ, วิโมกฺขธมฺมนฺติ อตฺโถฯ ‘‘ปเรสํ ธมฺมํ กเถสฺสามี’’ติ เตหิ อตฺตานํ ปริวาราเปตฺวา วิจรณํ กิมตฺถิยํ, อาสยวุทฺธสฺสปิ อนุโรเธน วินา ตํ น โหติ, ตสฺมา อตฺตนา…เป.… วิหาตพฺพนฺติ วทติฯ เตนาห ‘‘เอวํสมฺปทมิทํ ปาปกํ โลภธมฺมํ วทามี’’ติฯ

[504] ‘‘อิตฺถิลิงฺควเสนา’’ติ อิมินา ปุลฺลิงฺคิกสฺสปิ อตฺถสฺส อิตฺถิลิงฺคสมญฺญาติ ทสฺเสติฯ โสติ โลหิจฺจพฺราหฺมโณฯ ภาโรติ ภควโต ปริสพาหุลฺลตฺตา, อตฺตโน จ พหุกิจฺจกรณียตฺตา ครุ ทุกฺกรํฯ